Yeni Langya Henipavirüsü: Bilim Dünyasında Endişe Verici Bir Keşif

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Getty Images, son yapılan araştırmalar, sivri farelerin büyük ihtimalle Langya henipavirüsünün (LayV) doğal deposu olduğunu gösteriyor. Uluslararası bir bilim insanları ekibi, Henipavirüs familyasından yeni bir virüs keşfettiklerini duyurdu. Henipavirüs ailesi, daha önce insanlar arasında ölümcül enfeksiyonlara yol açmıştı. Araştırma ekibine göre, Langya henipavirüsü, 2018-2021 yılları arasında Çin’de en az 35 kişiye bulaştı.

New England Tıp Dergisi’nde yayımlanan çalışmaya göre, LayV’nin insandan insana bulaştığına dair bir işaret yok. Makalede, enfeksiyonun kaynağının büyük ihtimalle hayvanlar, özellikle de fareler olduğu vurgulandı. Ancak bunun başka araştırmalarla teyit edilmesi gerektiği de belirtildi.

Çin’de tespit edilen 35 Langya vakasının 26’sı detaylı bir şekilde incelendi. Tüm hastalarda ateş görüldüğü, bazı vakalarda ise aşağıdaki semptomların belirlendiği ifade edildi:

• Halsizlik (%54)
• Öksürük (%50)
• Başağrısı (%35)
• Kusma (%35)

Uzmanlar, hastaların %35’inde karaciğer fonksiyonlarında, %8’inde ise böbrek fonksiyonlarında anormallikler saptandığını bildirdi. Ancak, herhangi bir ölüme dair veri bulunmadığı belirtildi.

BBC’ye konuşan uzmanlar, yeni bir virüs keşfinin pandemi anlamına gelmediğini, ancak Henipavirüs ailesinden bir virüsün ortaya çıkmasının, bu gruptaki diğer patojenlerin geçmişte Asya ve Okyanusya’da ciddi salgınlara yol açmış olması nedeniyle kaygı verici olduğunu ifade etti. Yayılan virüsler arasında Hendra ve Nipah henipavirüsleri, LayV’nin “kuzenleri” olarak biliniyor.

Hendra enfeksiyonları nadir görülse de, ABD Hastalık Kontrol Merkezine (CDC) göre ölüm oranları %57 civarındadır. 1998-2018 yılları arasında bildirilen Nipah salgınlarında ise ölüm oranları %40 ila %70 arasında değişmiştir. Her iki virüs de solunum ve nörolojik sorunlara yol açmaktadır. Nipah virüsünün bilinen en ciddi salgını 2018’de Hindistan’da yaşanmış ve 19 teyitli vakadan 17’si hayatını kaybetmiştir.

Virüsün Çin’de ateş şikayetiyle hastaneye giden hastalarda tespit edildiği bilgisi veriliyor. Ülkeler arasında veri sağlama metodolojilerinin farklılıkları, bu verileri Covid-19’daki ölüm oranlarıyla karşılaştırmayı zorlaştırıyor. Ancak, Hendra ve Nipah virüslerinin ölüm oranlarının, koronavirüs pandemisinden belirgin ölçüde yüksek olduğu söylenebilir.

Sao Paulo Üniversitesi’nde Yeni Görülen Virüsler Araştırma Laboratuvarı’ndan Profesör Jansen de Araujo, yeni virüsü tespit eden uzmanların vakaları uzun süre izlemesiyle, Langya virüsünün bulunmasının kesinlikle yeni bir pandemiye işaret etmediğini vurguladı. Profesör ayrıca, “Gözlemlenen durum, koronavirüste olduğu gibi virüsün çok fazla görüldüğü bir alana işaret etmiyor.” dedi.

İngiltere’deki Reading Üniversitesi’nden Viroloji Profesörü Ian Jones, Langya’nın şu ana kadar etkin bir şekilde insandan insana bulaşma kapasitesi göstermediğini belirtti. ‘Net bir mutasyon işareti yok’ diyerek, bu virüslerin pandemik bir durum yaratma potansiyelinin düşük olduğunu dile getirdi. Jones, “Daha da önemlisi, ne Hendra ne de Nipah virüsleri pandemiye dönüşme işareti göstermedi. Daha bulaşıcı bir forma doğru mutasyona uğradığına dair net bir işaret yok.” şeklinde konuştu. Ancak her iki uzman da Langya virüsünde yeni vakaları gözlemlemenin gerekli olduğunu düşünüyor.

Langya virüsünü keşfeden ekip, tüm hastaların Çin’in Şandong ve Henan bölgelerinde yaşadığını bildirdi. Hastalar arasında hiç yakın temas olmadığı ve benzer yerlerden geçtiklerine dair bir işaret bulunmadığı ifade edildi. Araştırmacılar, dokuz hasta ve akrabaları arasındaki temasları da izledi ve insandan insana bulaşmayı kanıtlayacak bir durumla karşılaşmadı. Hastaların yarısından fazlası çiftçi olup, bu da virüsün hayvanlarla temas sonucunda kapıldığına işaret ediyor.

Uzmanlar, evcil ve küçük vahşi hayvanlarda Langya’nın genetik izlerini aradıklarında, sivri farelerin %25’inde virüsün izlerine rastladı. Bu durum, uzmanların bu hayvanların virüsün “doğal depoları” olabileceği yönündeki görüşünü destekliyor.

Meyve Yaraları ve Henipavirüsler

Langya’nın “kuzenleri” olan Hendra ve Nipah’ın doğal deposunun yarasalar olduğu biliniyor. CDC’ye göre Hendra virüsünün insandan insana bulaştığı bir vaka bulunmuyor. Virüs, insanlara enfekte atların vücut sıvıları, dokuları ve dışkısıyla bulaşmaktadır. Öte yandan, CDC Nipah virüsünün yarasalar gibi enfekte hayvanlarla temas ya da enfekte bir insanla yakın temasla bulaştığını bildirmektedir.

Brezilya’daki Londrina Devlet Üniversitesi’nden virolog Dr. Michele Lunardi, 2021’de henipavirüslerle ilgili bir çalışma yapmış ve Hendra ve Nipah enfeksiyonlarının bilinen bir tedavisinin olmadığını, ayrıca “Nipah virüsünün yıkıcı bir pandemiye yol açma riski bulunduğunu” ifade etmiştir.

Prof. Jones, panik yapma gereği olmadığını belirtti. “Bence Nipah’ın pandemiye yol açma riski yüksek değil. Virüs, insanlara anlaşılabilir bir risk oluşturuyor. Ancak hala, örneğin bir aşıyla değil de, eğitimle önlenebilir.” dedi. Viroloji uzmanı ayrıca Nipah virüsünün insanın sinir sisteminde daha iyi kendini kopyaladığını ve bunun da, örneğin solunum sisteminde çoğalan koronavirüse kıyasla insandan insana bulaşma ihtimalini azalttığını vurguladı.

Prof. Jones, “Önemli olan her yeni virüs keşfedildiğinde paniğe kapılmamak. Bilim insanları daima yeni virüsler arıyor ve Covid-19’dan sonra bu daha da yoğunlaştı. Dışarıda birçok kötü virüs var ama bu onlarla temas edeceğimiz anlamına gelmiyor.” şeklinde konuştu.