Türkiye Ekonomisindeki Endişeler ve Toplumun Beklentileri

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Ekonomideki Endişeler ve Toplumun Beklentileri

Ipsos Türkiye Üst Yöneticisi (CEO) Sidar Gedik, toplumun yüzde 77’sinin Türkiye ekonomisinin mevcut durumundan memnun olmadığını vurgulayarak, “Mevcut ekonomi konusunda olumlu görüş bildirenlerin oranı yalnızca yüzde 8. Geleceğe dair toplumda bir umut kalmamış durumda” dedi. Gıda ürünlerindeki fiyat artışlarının yurttaşların en çok zorlandığı gider kalemi olarak öne çıktığını belirten Gedik, et ürünleri harcamalarını kısacağını ifade edenlerin oranının yüzde 57, peynir gibi kahvaltılık ürünlerdeki harcamalarını azaltacağını söyleyenlerin oranının da yüzde 53 olduğunu aktardı. Huzur ve mutluluğun toplumun en önde gelen hayali olduğuna dikkat çeken Gedik ile son araştırmalarını konuştuk.

• 29 ülkede yaptığınız Haziran ayına ilişkin son araştırmaya göre ekonomi, son bir yıldır Türkiye’nin en önemli problemi olarak öne çıkıyor. Bu süreçte bir farklılaşma yaşandı mı?

Ekonomide enflasyon, en büyük endişe kaynağı. Ipsos’un Dünyanın Endişeleri Araştırması sonuçlarına göre her 10 kişiden 4’ü, kendi ülkeleri için en çok endişelendikleri üç konu arasında enflasyonu belirtiyor. Yoksulluk, işsizlik gibi diğer başlıklar da ekonomi ile ilgili sorunlar arasında yer alıyor. 29 ülke arasında Haziran 2023’te Türkiye, enflasyondan en çok endişe duyan (Singapur ile birlikte) üçüncü ülkeyken, Temmuz 2023’te ikinci sıraya yükseldi. İlk sırada ise üç haneli enflasyonu yaşayan Arjantin bulunuyor. Gündeme ilişkin çalışmamızda enflasyon konusundaki görüşlerini sorduğumuzda her 4 kişiden 3’ü enflasyonun gelecek aylarda daha da artacağı öngörüsünde bulunuyor. Her 10 kişiden 6’sı, kendi yaşam standartlarının daha da düşeceğini ve kira, aidat, elektrik, su gibi sabit giderlerini ödedikten sonra kişisel harcamaları için kalacak paranın azalacağını belirtiyor. Ekonomi, uzun süredir Türkiye’nin en önemli sorunu olarak karşımıza çıkıyor.

ENFLASYON BÜYÜK DERT

• Şu anda yurttaşın en önemli kaygıları neler, bu kaygıların önümüzdeki süreçte devam etmesi bekleniyor mu?

“Gündeme Dair” araştırmamızın Haziran 2023’teki katılımcılarının yüzde 84’ü, ülkemizin en önemli sorununun enflasyon olduğunu ifade ettiler. Geçen yıl aynı dönemde bu oran yine yüzde 80’lerin üzerindeydi; ancak seçim sürecinde bu oran yüzde 73’e kadar geriledi. Haziran ayında ise olumsuz bir duruma dönüşerek Temmuz’da bu oran yüzde 90’a yükseldi. Ev ekonomisini idare etmeye çalışan kadınlar, mutfak masraflarındaki artıştan dolayı ekonomiyi erkeklere göre daha yüksek oranda sorun olarak görse de genel olarak toplumun her kesimi için ekonomi, benzer seviyede en önemli sorun olarak öne çıkıyor.

DEPREMİ UNUTTUK

• Peki, depremi sorun olarak görmüyor muyuz?

Şubat ayında yaşadığımız deprem felaketinin ardından “Türkiye’nin en büyük sorunu nedir?” sorusuna katılımcıların yüzde 46’sı ekonomi, yüzde 40’ı ise doğal afet olarak yanıt vermişti. Bugün ise doğal afet cevabı verenlerin oranı yalnızca yüzde 1. Asla gündemimizden düşmemesi gereken bir konu olmasına rağmen, “normalleşen” hayatlarımızda depremi unuttuk.

YÜZDE 77 MEMNUN DEĞİL

• Peş peşe zamlar geliyor. Ücret artışları geldiği gibi eriyor. Bu durum yurttaşı nasıl etkiliyor?

Ekonominin en önemli sorun olarak görülmesine paralel olarak bireylerin yüzde 77’si Türkiye ekonomisinin mevcut durumundan memnun olmadığını ifade ediyor. Haziran ve Temmuz aylarında yaşanan zamlardan dolayı olumsuz değerlendirmeler artış gösterdi. Mevcut ekonomi ile ilgili olumlu görüş bildirenlerin oranı yalnızca yüzde 8. Geleceğe yönelik olarak toplum umutlu değil. Her 10 kişiden 6’sı, ekonominin daha kötüleşeceği yönünde görüş bildiriyor. Ekonomiye dair bu olumsuz bakış açıları, bireylerin kişisel ekonomilerini de olumsuz etkiliyor. Bireylerin yüzde 62’si kendi kişisel ekonomilerinin kötü olduğunu ve benzer oranda bir kitle finansal açıdan zorlandığını belirtiyor. Temmuz ayında asgari ücrette, memur ve emekli maaşlarında artış olmasına rağmen, bugün her iki kişiden biri hane gelirinin azaldığını ifade ediyor. Temmuz ayının sonunda her dört bireyden üçünün alım gücü daha da azalmış durumda. Bu durum, hanelerin gelir-gider dengesini bozdu ve her 10 haneden 7’sinin gideri gelirinden daha fazla olmaya başladı.

• Peki, halkın tüketim alışkanlıkları nasıl değişti?

Bu zorlu ekonomik koşullarda bireyler, harcamalarını kısmaya çalışıyor. Gıda ürünlerindeki fiyat artışları, toplumun en çok zorlandığı gider kalemi olarak öne çıkıyor. Elektrik ve doğalgaz gibi sabit giderler, toplumun fiyat artışlarından dolayı zorlandığı diğer bir gider kalemi. Hemen hemen tüm ürün kategorilerinde toplumun en az yarısı harcamalarını kısma eğiliminde. Giyim, tüm kategoriler arasında yüzde 64 oranıyla ilk sırada yer alıyor. Onu yüzde 59 ile elektrik ve sabit giderler takip ediyor. Et ürünleri harcamalarını kısacağını belirten bireylerin oranı yüzde 57 iken, peynir ve benzeri kahvaltılık ürünlerdeki harcamalarını kısacağını söyleyenlerin oranı yüzde 53 olarak kaydedildi.

HAYALİMİZ HUZUR VE MUTLULUK

• Türkiye’de vatandaşlar en fazla nelere özlem duyuyor?

2022 Türkiye’yi Anlama Kılavuzu’nda topluma hayallerini sorduk. Huzur ve mutluluk, en öne çıkan hayalimiz ve arzumuz. Her 4 kişiden 3’ü huzur ve mutluluğu arzuladığını belirtmektedir.

• Türkiye’de şirketler araştırma talep ederken ne gibi konulara odaklanıyor?

Hem ülkemizde hem de global olarak yakından izlediğimiz konu başlıkları arasında en önemlileri; ekonomik gelişmeler ve bunların toplumlar üzerindeki etkileri, göç ve göçmen konusu, toplumsal cinsiyet, sürdürülebilirlik ve çevresel konular olarak sıralanabilir.