Sedef Hastalığı: Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Sedef Hastalığı Nedir?

Sedef hastalığı, cilt hücrelerinin normalden birkaç kat daha hızlı çoğalmasına neden olan, otoimmün bir cilt rahatsızlığıdır. Bu hastalık sırasında ciltte beyaz pullarla kaplı, engebeli kırmızı lekeler oluşur. Sedef hastalığı, cildin herhangi bir bölgesinde ortaya çıkabilir; ancak en sık kafa derisi, dirsekler, dizler ve sırt gibi alanlarda görülmektedir. Bu hastalık, bulaşıcı değildir, yani bir kişiden diğerine geçiş yapmaz. Genetik yatkınlığı olan bireylerde daha yaygın olarak gözlemlenebilir. Sedef hastalığı, hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülebilir ve vücudun geniş alanlarını etkileyebilir. Kırmızı lekeler zamanla iyileşebilir, ancak hastalık kişinin hayatı boyunca tekrar edebilir.

Sedef Hastalığına Ne Sebep Olur?

Sedef hastalığının kesin nedeni henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak, birçok faktörün bir araya gelerek bu hastalığı tetiklediği düşünülmektedir. Normalde deri hücreleri her 10 ila 30 günde bir yenilenirken, sedef hastalığında bu yenilenme süresi 3-4 güne kadar düşer. Yenileriyle değiştirilen eski hücreler birikmekte ve ciltte pullanmalara neden olmaktadır. Bağışıklık sistemindeki bozulmalar, cildin gereksiz yere iltihaplanmasına yol açarak yeni hücrelerin hızla çoğalmasına sebep olur. Sedef hastalığı, aynı aile bireylerinde görülebilir; bazen kuşak atlayarak da etkili olabilir. Örneğin, bir büyükbaba ve torun etkilenirken, arada kalan ebeveyn etkilenmeyebilir.

Tüm sedef hastalığı türlerinin bazı ortak tetikleyicileri bulunmaktadır. Bu tetikleyiciler arasında:

• Deri kesikleri veya sıyrıklar
• Duygusal stres
• Strep enfeksiyonları
• Bipolar bozukluk için lityum kullanımı
• Antimalaryal ilaçlar
• Beta blokerler
• Aşırı alkol tüketimi
• Sigara kullanımı

Hastalık, özellikle kış aylarında ve soğuk günlerde daha sık görülmektedir. Sıcak, güneşli ve nemli ortamlarda bulunmak, hastalığa yakalanma olasılığını azaltabilir.

Sedef Hastalığının Belirtileri ve Türleri

Sedef hastalığının belirtileri, hastanın tipine göre değişiklik göstermektedir. En yaygın türü olan plak sedef hastalığında, en belirgin belirti, gümüşi pullarla kaplı kırmızı lekeler şeklinde plaklardır. Bu plaklar, kaşıntılı ve ağrılı olabilir. Plaklar zamanla çatlayabilir ve kanayabilir. Şiddetli vakalarda, plaklar büyüyebilir ve cildin geniş alanlarını kaplayabilir. Ayrıca, el ve ayak tırnaklarında renk değişikliği ve çukurlaşma görülebilir; tırnaklar parçalanabilir veya tırnak yatağından ayrılabilir. Kafa derisinde ise pullanma veya kabuklanma meydana gelebilir.

Yetişkinlerde daha sık görülen püstüler sedef hastalığında, avuç içi ve ayak tabanlarında kırmızı, pullu bir görünüm ile içi iltihapsız beyaz veya sarı renkte sıvı ile dolu küçük püstüller oluşur. Çocukluk veya genç erişkinlik döneminde başlayan damlacık tipi (guttat) sedef hastalığı, genellikle gövde ve uzuvlarda küçük, kırmızı lekelere neden olur. Guttat sedef hastalığının tetikleyicileri arasında solunum yolu enfeksiyonları, strep boğaz enfeksiyonu, bademcik iltihabı, stres, cilt yaralanmaları ve bazı ilaçlar yer almaktadır.

Koltuk altı, kasık, kulak arkası ve göğüs altı gibi derinin katlandığı yerlerde ortaya çıkan parlak kırmızı lezyonlar, ters sedef hastalığı olarak adlandırılır. Eritrodermik sedef hastalığında ise deride yakıcı bir kızarıklık ve pulların tabakalar halinde dökülmesi görülmektedir. Bu tür, şiddetli güneş yanığı, enfeksiyon, bazı ilaçların kullanımı ve sedef hastalığı tedavilerinin aniden kesilmesi ile tetiklenebilir. Ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğinden, acil tedavi gerektirir. Ayrıca, sedef hastalığı olan kişilerde romatoid artrit veya psoriatik artrit adı verilen bir artrit türü de görülebilir; bu durumda eklemlerde ağrı ve şişlik oluşur.

Sedef Hastalığı Tedavisi

Sedef hastalığı kronik bir rahatsızlıktır, bu nedenle kesin bir tedavisi yoktur. Ancak mevcut tedavi yöntemleri, en şiddetli vakalarda bile semptomları önemli ölçüde azaltabilmektedir. Sedef hastalığı için yaygın tedavi yöntemleri arasında:

• Steroid kremler
• Kuru ciltler için nemlendiriciler
• Kömür katranı içeren reçeteli kremler veya merhemler
• D vitamini içeren losyonlar, kremler, köpükler ve şampuanlar
• Retinoid kremler

Daha şiddetli sedef hastalığı vakalarında, deri hücrelerinin büyümesini yavaşlatmak için ultraviyole ışık tedavisi uygulanabilir. Ayrıca, sadece ağır vakalarda kullanılan metotreksat içerikli ilaçlar, kemik iliği, karaciğer ve akciğer sorunlarına yol açabileceği için dikkatli kullanılmalıdır.