Plazma tedavisi nedir?: İngiltere’nin koronavirüse karşı ulusal çapta denemeye hazırlandığı tedavi yöntemi

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

PA

İngiltere’de Ulusal Sıhhat Hizmetleri (NHS), Covid-19 tedavisinde hastalığı geçirip güzelleşmiş bireylerden alınan kanın tedavide yararlı olup olmadığını ulusal çapta denemeye hazırlanıyor.

NHS’in kan bağışı ve organ nakli kısmı, koronavirüsün neden olduğu Covid-19 hastalığını geçirmiş ve güzelleşmiş şahıslara kan bağışı yapmaları daveti yaptı.

Plazmanın tedavi bedeli şimdi kanıtlanmış olmadığından birinci etapta amaçlanan, bu kanın tedavide işe yarayıp yaramayacağını görmek olacak.

Hastalığı atlatmış şahısların kanında oluşan savunma hücreleri yani antikorların hasta vücutlarda düzgünleşme uğraşına takviye olması umuluyor.

Amerika Birleşik Devletleri’nde bu hususta başlatılan dev çalışmaya 1500 hastane katılıyor.

Covid-19 geçiren bir kişinin bağışıklık sistemi koronavirüse saldıracak antikorlar geliştiriyor. Vakit içerisinde bunlar güçleniyorlar. Bu antikorlar kanın “plazma” ismi verilen sıvısında oluşmuş oluyor.

İngiltere Sıhhat Hizmetleri’nin Kan bağışı ve Organ Nakli kısmı artık Covid-19 geçirip güzelleşmiş şahıslara davet yaparak, onlardan alınan plazmanın hala hasta olanlar üzerindeki tesirini denemek istiyor.

Yapılan davette, “Bu birinci etapta Covid-19 için olası bir tedavi usulü olarak denemelerde kullanılacak. Denemeler büsbütün onaylanırsa, düzgünleşmiş beşerden alınan plazmanın Covid-19 hastasının güzelleşme suratını ve hayatta kalma bahtını artırıp artırmayacağı incelenecek” deniyor:

“Bütün klinik denemelerde hastaları korumak ve sağlıklı sonuçlar alabilmek maksadıyla titiz bir onay süreci izlenecek. Gereken müsaadelerin biran evvel alınabilmesi sürecinde hükümetle ve ilgili bütün kurumlarla yakın işbirliği halinde çalışıyoruz.”

Konuyu kimler araştırıyor?

Birleşik Krallık’ta genel denemelere ek olarak plazma tedavisi üzerinde çalışmak isteyen bir çok küme var.

Galler’in idare merkezi Cardiff’teki Galler Üniversite Hastanesi bu hafta, bu yolun denemelerini yapmak istediğini açıkladı.

Getty Images

Londra’da King’s College ve üç büyük hastaneyi kapsayan King’s Health Partners kurumunun yöneticisi ve Tıp Bilimleri Akademisi lideri Profesör Robert Lechler de küçük ölçekli bir deneme yürütmek istediklerini söyledi.

Profesör Lechler, ulusal çapta yürütülen daha kapsamlı denemelere ek olarak, kendilerinin plazmayı, diğer tedavi seçeneği kalmayan ağır hastalarda kullanmak istediklerini bildirdi ve denemelerin biran evvel başlamasının ehemmiyetine işaret etti.

“Bir-iki hafta içinde birtakım hastalar üzerinde bu tedavinin denenmesine başlayamazsak benim için hayal kırıklığı olacak. Umalım ki Ulusal Sıhhat Hizmetleri Kan bağışı ve Nakil kısmının denemeleri süratle başlasın.”

İngiltere’nin bu tekniği denemekte geciktiğini düşünen Profesör Lechler, “Bu salgınla ilgili olarak ilerde geriye dönüp ‘Bunu neden daha çabuk yapmadık’ diyeceğimiz bir çok şey olacak. Ben bunun da bunlardan biri olduğunu düşünüyorum” dedi.

Plazma konusunda dünyada neler yapılıyor?

Dünyanın dört bir yanında şu anda plazma ile tedavi ihtimalini araştıran denemeler yapılıyor.

ABD’de bilim insanları üç hafta üzere kısa bir vakitte ulusal bir proje örgütlediler ve şu ana kadar 600 civarında hastaya plazma tedavisi uygulandı.

Getty ImagesResearchers are developing vaccines and starting to test them on animals

Bu çalışmayı Minnesota merkezli kar hedefi gütmeyen bir tıbbi araştırma kuruluşu olan Mayo Klinik’den Profesör Michael Joyner yönetiyor.

Profesör Joyner, “Uygulamayı başlattıktan itibaren birinci hafta içinde hastalar açısından tehlikeye işaret eden kıymetli bir belirti görmedik ve uygulama hastalar üzerinde beklenmedik bir dizi yan tesire yol açıyor üzere de görünmüyor” diye konuştu.

Joyner, şimdi sayılara dökemeseler de tek tek olaylar seviyesinde yeterli haberler de aldıklarını ekliyor:

“Doktorlardan hastalarda oksijen seviyelerinin yükseldiği ve birtakım başka güzelleşmeler olduğu yolunda anlatımlar geliyor. Bunlar muhakkak cesaretlendirici ancak titizlikle değerlendirilmeleri gerekiyor.”

Plazma tedavisinin şimdi bilinmeyen tarafları bulunduğunu da söyleyen Profesör Joyner “Plazmanın, henüz anlayamadığımız bir çok istikameti var. Önümüzdeki günlerde plazmanın bileşimi, antikor seviyeleri ve öteki özellikleri hakkında bir çok şey öğreneceğiz” diyor.

Bu bilgilerin önümüzdeki haftalarda yavaş yavaş netleşeceğini belirtmekle birlikte Profesör Joyner, “Bazen doktor olarak mecbur kaldığınızda kimi şeyleri varsayım yürüterek denemeniz gerekir” diye konuşuyor.

Daha evvelki salgınlarda kullanıldı mı?

İyileşen hastaların kanını kullanmak tıpta yeni bir fikir değil.

Bundan 100 yılı aşkın bir mühlet evvel İspanyol Gribi salgını sırasında, daha yakın vakitte ise Ebola ve Sars salgınları sırasında uygulanmıştı.

Şu ana kadar usulün tesirleri konusunda sadece küçük ölçekli araştırmalar yapılmış. Münasebetiyle koronavirüsle uğraş konusunda ne kadar tesirli olacağını net bir halde söyleyebilmek için daha çok çalışma yapılması gerekiyor.

Ancak ABD’de başlatılan plazma tedavisi denemeleri hakkında konuşan uzmanlar bağış yapmaya istekli çok sayıda insan olduğunu ve çalışmanın genişletilebileceğini söylüyorlar.

New York Kan Bağışı Merkezi’nde baş doktor Bruce Sachais, “İnsanlar inanılmaz bir ilgi gösteriyor, akın akın geliyorlar” diyor.

“Yüzlerce bağışçı var ve şu anda bile 1000 ünite toplamış durumdayız. Hastalığı farklı tartıda geçirmiş insanların, ‘Başkalarına nasıl yardımcı olabilirim?’ diye düşünmesi çok hoş bir şey.”

Uzmanlar plazmanın mucizevi bir tahlil olmadığını vurguluyor. Lakin hastalığın tedavisi konusunda fazla seçenek olmadığı düşünüldüğünde, denemeler başarılı olursa, aşı geliştirilene kadar bir rahatlama sağlaması mümkün.