Palyatif Bakım: Tanımı, Hedefleri ve Uygulama Alanları

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Palyatif Bakım Nedir?

Şifanın mümkün olmadığı terminal dönemde hastayı rahatlatmak ve yaşam kalitesini en yüksek düzeyde tutmak için uygulanan bir tedavi yöntemi olan palyatif bakım, tıbbın gelişimiyle birlikte son yıllarda daha fazla önem kazanmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından 1980’lerde “tedavilere yanıt alınamayan hastaların bütüncül bakımı” olarak tanımlanan palyatif bakım, 2002’de güncellenen yeni tanımıyla “yaşamı tehdit eden bir hastalıkla karşılaşan hasta ve ailelerin, hastalığın tanısından ölüme kadar olan süreçte ağrı ve semptomların erken tanılanması ve giderilmesi, psikososyal ve manevi desteğin sağlanarak yaşam kalitelerini artırma çabası” şeklinde açıklanmaktadır.

Palyatif bakım, kanser gibi ciddi veya ilerleyici hastalıklara sahip bireylere ve onların yakınlarına, tanı alındığı andan itibaren tüm hastalık süreci boyunca verilen, yaşam kalitesini artırmayı hedefleyen bir tedavi yaklaşımıdır. Bu bağlamda, hastaların günlük aktivitelerini sürdürebilmesi, iş hayatına devam edebilmesi veya hastalık sürecinin getirdiği zorlukları en hafif şekilde atlatabilmesi için gerekli olan destek, palyatif bakım ile sağlanır.

Palyatif bakım, hastanın ihtiyaçlarına göre şekillenen ve ek bir destek katmanı sunan özel eğitimli hemşireler ve uzmanlar tarafından sağlanır. Bu bakım süreci, her yaş grubundaki bireylere ve herhangi bir ciddi hastalığın aşamasında uygulanabilir. Palyatif bakım, uzmanlaşmış bir ekipten oluşmakta olup, gönüllülük esasına dayalı çalışmaları da kapsamaktadır. Bu tedavi yöntemi, hastaların yaşamlarının sonuna kadar aktif bir şekilde sürdürmelerine yardımcı olurken, hasta yakınlarına da terminal dönemde bakım konusunda eğitim vererek, onların bu sürece aktif katılımlarını teşvik eder.

Palyatif bakımın temel hedeflerinden biri, hastaların ağrı, depresyon, nefes darlığı, yorgunluk, kabızlık, bulantı, iştah kaybı, uyku güçlüğü ve kaygı gibi semptomlarını en aza indirmektir. Bu sürecin, hastanın yaşam kalitesini artırmakla birlikte, hastalık sürecini de olumlu yönde etkileyebileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca, 14 Ekim tarihi, tüm dünyada palyatif bakımın öneminin vurgulanması amacıyla Dünya Palyatif Bakım Günü olarak kutlanmaktadır.

Palyatif Bakımın Odaklandığı Konular ve Hastalıklar

• Fiziksel Sorunlar: Palyatif bakımın en yaygın odak noktaları arasında yer alan fiziksel sorunlar arasında ağrı, halsizlik, iştah kaybı, bulantı, kusma ve nefes darlığı bulunmaktadır. Bu semptomların çoğu, kanser gibi ciddi ve ilerleyici hastalıklara sahip bireylerde sıkça görülmektedir.
• Duygusal Sorunlar: Hasta ve yakınlarının karşılaşabileceği duygusal zorluklar arasında depresyon, kaygı (anksiyete) ve korkular yer almaktadır.
• Günlük Hayata Dair Sorunlar: Hasta ve yakınlarının sosyal, ekonomik ve yasal konularla ilgili yaşadığı sorunlar, pratik yaşamlarını etkileyen endişeleri de kapsamaktadır. Bu durum, sağlık güvenceleri ve diğer pratik konularla ilgili kaygıları içermektedir.