Küresel ısınma: Yaz ayları insanlar için aşırı sıcak hale gelebilir

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Ng Teng Fong General HospitalJimmy Lee’nin gözlükleri sıcak havada çalışırken buğulanarak görmesine mahzur oluyor

Dünya genelinde milyonlarca insan, global ısınma sebebiyle tehlikeli derecede yükselen sıcaklıklara maruz kalabilir. Bu durum bilhassa yaz aylarında kimi organların iflas etmesine bile yol açabilir.

Gelişmekte olan ülkelerin nüfuslarının değerli bir kısmı, açık havada ve sıhhate ziyanlı tesirlere maruz kalacak halde çalışıyor. Bunlara tarlalarda, inşaatlarda, fabrikaların kapalı alanlarında ve hastanelerde çalışanlar da dahil.

Bu üzere yerlerde çalışanlar için global ısınma daha da tehlikeli bir hâl alabilir. Zira yaz ayları, bu ortamlarda çalışamayacak kadar sıcak geçmeye başlayabilir.

Örneğin Singapur’da bir hastanenin acil servisinde çalışan Doktor Jimmy Lee, sıcak havada gözlükleriyle çalışırken hem gözlükleri buğulandığı için net bir formda göremiyor hem de her yerinden terler akıyordu. Hastanede Covid-19 salgını sebebiyle klimalar çalıştırılmıyor, bu da hekimlerin evvel fizikî durumunu; buna bağlı olarak da ruhsal durumunu etkiliyor. Birbirlerine karşı daha sabırsız ve agresif olabiliyorlar.

Kişisel hami ekipmanlar da her gün 8 saat süren bu işi daha fazla zorlaştırıyor.

Ng Teng Fong General HospitalSıcak havada ferdî esirgeyici ekipmanla çalışmak çok zorlayıcı olabiliyor

Ruh sıhhatinin bozulmasının yanında bir öteki tehlike de şu; çok sıcak hava tabiplerin birtakım kabiliyetlerini ve çalışma marifetlerini de etkiliyor. “Isı gerilimi” denilen ve baş dönmesi, bayılma üzere sonuçları olan duruma yol açabiliyor.

ISI TANSİYONU NEDİR?

Isı tansiyonu, bedenin çok derece ısındığı ve kendi kendine olağan sıcaklığa geri dönemediği vakitlerde, beden ısısının denetim edilemez düzeylere yükselmesi ve kimi organların iflas etmesine yol açan tehlikeli duruma verilen isim.

Vücudun sıcaktan korunmak için geliştirdiği en temel teknik; terle ısının deri üzerinden atılmasıdır.

Ancak ısı tansiyonu sırasında hava çok nemli ve sıcak olduğu için beden bunu yapamaz.

Dr. Lee, şu an da şahsî hami ekipmanla çalışan tabiplerin tıpkı duruma maruz kaldığını; zira su geçirmeyen bu ekipmanların terin buharlaşmasına da mahzur olduğunu söylüyor.

Birmingham Üniversitesi’nde fizyoloji çalışan Doktor Rebecca Lucas da, belirtilerin baş dönmesi, vakit ve yer kavramının kaybolması ve nihayetinde bağırsak ve böbreklerin iflas etmesi olduğunu söylüyor.

NASIL TESPİT EDERİZ?

Wet Bulb Globe Temperature (WBGT) ismi verilen bir sistemle yalnızca hava sıcaklığı değil, nem ve rüzgar üzere öteki etkenler de hesaba katılarak ölçüm yapılıyor ve ortamın durumu daha gerçekçi yansıtılmış oluyor.

1950’lerde ABD ordusu, askerlerini inançlı şartlarda tutmak gayesiyle hazırladığı rehberde bu sistemi kullanmıştı.

WBGT 29 santigrat dereceye ulaştığında örneğin, ortam şartlarına alışkın olmayan bireylerin fizikî antrenman yapmaması tavsiye ediliyor.

Oysa Dr. Lee ve meslektaşları Singapur’daki hastanede daima bu kurallarda çalışıyor.

WBGT 32 dereceye ulaştığında risk çok arttığından, ABD rehberinde, çok uğraş gerektiren fizikî hareketlerin durması gerektiği belirtiliyor.

Ancak Hindistan’da Chennai bölgesindeki Sri Ramachandra Üniversitesi’nde sıcaklığın o seviyede olduğunu belirtiyor Prof. Vidhya Venugopal.

Tuz işçilerinin WBGT’nin 33 dereceye yükseldiği şartlarda çalıştığını, çelik emekçilerinin ise 41,7 derecede çalışmak zorunda olduğunu saptamış.

Prof. Venugopal, “Bu durum her gün tekrarlandığında insanların bedeni su kaybeder, kalp ve damar problemleri, böbrek taşları, sıcak çarpması baş gösterir” diyor.

Getty ImagesABD ordusu, dağıttığı ‘ısı tansiyonu kılavuzu’ ile askerleri çok sıcaktan muhafazaya çalışıyor

NE TIP TAHLİLLER VAR?

Dünya genelinde sıcaklık arttığında nem oranı da artar. Bu ise daha fazla sayıda insanın ısı ve nemden oluşan tehlikeli bileşime daha fazla gün maruz kalması manasına gelir.

İngiltere Meteoroloji Ofisi’nden Prof. Richard Betts’in yaptığı bilgisayar simülasyonları, sera gazı salımının azalıp azalmadığına bağlı olarak, WBGT’nin 32 derece üstüne çıktığı gün sayısının artacağını gösteriyor.

Betts, çok sıcaklık ve yüksek nem şartlarında çalışmak zorunda olan milyonlarca insan için bunun risklerini hatırlatıyor.

“Biz beşerler belirli sıcaklık aralığında yaşayacak biçimde evrim geçirdik; dünyada sıcaklık artışına neden olmaya devam edersek, er ya da geç en sıcak bölgelerde şartların insan için çok sıcak hale geldiğini görmeye başlarız.”

Bu yıl yayımlanan bir diğer araştırma ise 2100 yılına geldiğimizde ‘ısı geriliminin’ 1,2 milyar insanı etkileyebileceğini ortaya koydu. Bu, şimdiki sayının dört katı demek.

HANGİ KAYNAKLAR KULLANILABİLİR?

Dr. Jimmy Lee’ye nazaran, tahlil çok da güç değil. Beşerler çalışmaya başlamadan evvel bol ölçüde sıvı almalı, çalışırken tertipli aralıklarla ortaya çıkmalı ve en azından her ortada bol sıvı almaya devam etmeli.

Örneğin Lee’nin hastanesinde çalışanlara yarı donmuş içecekler verilerek beden ısısının biraz düşürülmesi sağlanıyor.

Ancak bunu yapması, söylemesinden daha sıkıntı.

Hem Lee hem de meslektaşları, her ortada esirgeyici ekipmanları uzun bir emek ve vakit harcayarak çıkarıyor. İşe tekrar dönerken de yeni bir ekipman alıp onu giymek için vakit harcıyor.

Getty Images

Sadece dinlenme ortası yok, bir de tuvalet ortaları var. Kimi çalışanlar da gözetici ekipmanları her seferinde çıkarıp yine giymekten kaçınmak için; yani tuvalete daha az gitmek için yeteri kadar sıvı almaktan kaçınıyor.

Sağlık çalışanları, kriz vakti hastaları bekletmemek ve çalışma arkadaşlarının beklentilerini karşılayabilmek üzere bir baskı da hissettikleri için, bu molalarla ve tuvalet ortalarıyla vakit geçirmek istemiyorlar.

Ancak çalışmaya fazla odaklanmış bireyler, ısı yaralanması tehlikesi altında oluyor. Dünya Sıhhat Örgütü, Dünya Meteoroloji Kurumu ve ABD’nin hava durumu ve iklim kurumu Noaa da buna mahzur olabilmek için neler yapılabileceğine dair ortak bir çalışma yürütüyor.

Buna nazaran tertipli aralıklarla açık havada alınacak molalar ve kâfi sıvı alımı, hayati değerde.

Dr. Lee de tıpkı fikirde:

“Yeterince oksijen almaya dikkat ederseniz, ısıya karşı dayanıklılığınız da yükselir.”

Koruyucu ekipmanla çalışan hekimler, global ısınmayla birlikte gelen sıcaklıklarda çalışmanın nasıl olacağına dair de bir gösterge:

“Küresel ısınma, kollayıcı ekipmanlardan çok daha vahim bir canavar. Ülkeler ortası ortak bir çalışmayla hazırlık yapmalıyız. Hazırlık yapmazsak, ödenecek büyük bir bedel olabilir.”