Koronavirüs: Solunum cihazı nedir, Türkiye’de kaç adet var?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

EPA

Yeni tip koronavirüs salgınından etkilenen ve hastanede yatması gereken ileri seviye Covid-19 hastalarının tedavisinde teneffüs aygıtları ve ağır bakım üniteleri kritik rol oynuyor.

Dünyada birçok ülke ağır bakım yatak sayısını artırmak için gayret gösterirken, yeni teneffüs aygıtı siparişi vermeye başladı.

Türkiye’de de misal bir durum söz konusu.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, geçen hafta içinde yaptığı açıklamada ağır bakımlarda rastgele bir sorun olmadığını ve Türkiye’de bir firmaya sipariş edilen 5 bin adet teneffüs aygıtının 2 bininin Nisan sonunda teslim edileceğini açıkladı.

Türkiye’de yetişkin ağır bakım yatak sayısı 25 bin; mevcut teneffüs aygıtı sayısının da 17 bin civarında olduğu belirtiliyor.

BBC

Solunum aygıtı nedir ve nasıl çalışır?

Mekanik vantilatör olarak da isimlendirilen yapay teneffüs aygıtları en kolay haliyle, akciğerlerin misyonunu gereğince yapamadığı durumlarda hastanın teneffüsünü destekleyen aletler olarak tanımlanıyor.

Göğüs Hastalıkları ve Ağır Bakım Uzmanı ve Türk Dahili ve Cerrahi Bilimler Ağır Bakım Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Doç Dr. Cenk Kıraklı, bu aygıtların hastaya iki formda bağlanabildiğini belirtti.

BBC Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Kıraklı, hafif hastalarda bir maske yardımıyla, ağır hastalarda ise nefes borusuna yerleştirilen bir tüple bağlandığını aktardı.

Aynı vakitte Türkiye Teneffüs Araştırmaları Derneği Ağır bakım Çalışma Kümesi Başkanlığı vazifesini de yürüten Doç. Dr. Kıraklı, “Oda havasında oksijen seviyesi yüzde 21’dir. Bu aygıtlar hava ile oksijeni istediğimiz oranlarda karıştırmamızı sağlayabildiği için hastalara yüzde 100’e kadar varan seviyelerde oksijen verebiliyoruz” dedi.

Covid-19 tedavisinde teneffüs aygıtı ve ağır bakım ünitesinin rolü nedir?

Koronavirüse yakalanan hastaların tamamının ağır bakıma kaldırılması ve teneffüs aygıtına muhtaçlık duyması üzere bir durum kelam konusu değil.

Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) bilgilerine nazaran, Covid-19 hastalarının yüzde 80’i hastanede tedavi görmeden bu hastalığı atlatıyor.

Yoğun bakıma yatırılması gereken hastaların oranı ise yüzde 5.

Doç. Dr. Kıraklı, Covid-19’un doğrudan teneffüs yollarını tutan bir hastalık olduğunu ve ağır bakıma yatışların da en çok teneffüs yetmezliğinden kaynaklandığını söyledi.

Kıraklı, “Yoğun bakım yatışı en çok teneffüs yetmezliği nedeniyle olduğundan bu aygıtlar çok değerli. Hastaların yaklaşık %5′ i ağır bakım gereksinimi duyuyor. Bu kadar çok kişiyi etkileyen bir bulaşıcı hastalık salgınında tabi ki ağır bakım üniteleri en kıymetli üniteler haline geliyor” diye konuştu.

Türkiye’de teneffüs aygıtı ve ağır bakım yatak sayısı ne kadar?

Sağlık Bakanlığı’nın 2018 Sıhhat İstatistikleri Yıllığı’na nazaran, Türkiye’de 24 bin 71 adet erişkin ağır bakım yatağı bulunuyor.

Bu yatakların 11 bin 171’i Sağlık Bakanlığı, 4 bin 49’u üniversite ve 8 bin 851’i de özel hastanelerin bünyesinde yer alıyor.

Türkiye’de ayrıyeten 2018 prestijiyle 1625 çocuk ve 12 bin 402 yenidoğan ağır bakım yatağı var.

Bakan Koca, geçen hafta içinde yaptığı açıklamada, Türkiye’de şu anda ağır bakımlarda rastgele bir sorun yaşanmadığını belirterek, yüzde 62 civarında bir doluluk oranı olduğunu söz etti.

Yoğun bakım üniteleri de yatırılan hastaların durumunun ciddiyetine nazaran üçe ayrılıyor. 1. ve 2. seviyede daha hafif hastalar yer alırken, 3. seviyede ise organ yetmezliği ve koma üzere ileri seviyede rahatsızlığı olan hastalar bulunuyor.

Doç. Dr. Kıraklı, yoğun bakım ünitelerinin tamamında teneffüs aygıtı olması kuralı olmadığını belirtti.

Kıraklı, “Genellikle her hastanede yatak sayısının yüzde 10’u kadar ağır bakım yatağı olması önerilir. Lakin bunların hepsinde teneffüs aygıtı olması kuralı yoktur. Yalnızca 3. seviye ileri ağır bakımlarda her yatağa bir ventilatör olacak biçimde düzenleme yapılır. 1. ve 2. seviye ağır bakımlarda bu sayı daha azdır” dedi.

Kıraklı’nın verdiği bilgiye nazaran, Türkiye’deki ağır bakım yataklarının yaklaşık 13 bin kadarı ileri seviye ve bunların tamamında bir adet teneffüs aygıtı bulunuyor.

Solunum aygıtları ağır bakımın dışında ameliyathane üzere diğer ünitelerde de kullanılabiliyor.

Kıraklı, Türkiye’de toplam teneffüs aygıtı sayısının 17 bin civarında olduğunu belirterek, son periyotta bu sayıların artırılması için Sağlık Bakanlığı tarafından adımlar atıldığını kelamlarına ekledi.

Türkiye’de teneffüs aygıtının artırılması için ne gibi adımlar atılıyor?

Sağlık Bakanlığı, ilk etapta 5 bin adet teneffüs aygıtı siparişi verirken, Türkiye’de de birtakım firmalar bu aygıtların üretim süreçlerine dayanak vereceğini açıkladı.

Bakan Koca’nın geçen hafta yaptığı açıklamada, birinci etapta bir startup firmasının prototip olarak geliştirdiği bir aygıttan 5 bin adet için mukavele yapıldığını ve bu aygıtların 2 bin adedinin Nisan ayı sonunda teslim edileceğini söyledi.

Koca, “Ama buna ek olan bir firma daha oldu. Üçüncü bir firma ile de görüşmeler yapılıyor. Kim üretebilecekse, ürettirmek istiyoruz. O firmalara da alım garantisi vererek sayıyı da artırmak, gerekirse ülke dışına da hibe etmek ya da satmak istiyoruz” dedi.

Seri üretim öncesi son hazırlıklar pic.twitter.com/9dmmJlT8LN

— biosys (@biosys_tr) March 25, 2020

Sağlık Bakanlığı’nın kontrat yaptığı BİOSYS şirketi, Twitter hesabı üzerinden üreteceği teneffüs aygıtının fotoğrafını paylaştı.

Cihazın seri üretimine yakın bir vakitte başlanması bekleniyor. Teneffüs aygıtı üretimine savunma endüstrinin önde gelen şirketlerinden Baykar, Aselsan, TUSAŞ ve Arçelik üzere firmalar da dayanak vereceğini açıkladı.

Dünyada durum ne?

Doç. Dr. Kıraklı, solunum cihazlarının KOAH, kas hastalıkları ve zatürre üzere teneffüs yetmezliği gelişen durumlarda kullanılan aygıtlar olduğunu ve daima kullanımdan ötürü doluluk oranlarının da ekseriyetle yüzde 90’ın üzerinde olduğunu söz etti.

Dünya genelinde koronavirüsün bulaştığı kişi sayısı yarım milyonu geçerken, bu durum, ağır olayların oranının yüzde 5 civarında olmasına rağmen binlerce kişinin birebir anda ağır bakım ve yapay teneffüs dayanağı duyması manasına geliyor.

Bu da dünya genelinde sıhhat sistemlerinin üzerinde önemli bir baskı oluşmasına neden oluyor.

Solunum aygıtı ve ağır bakım üniteleri, en acil gereksinimlerin başında geliyor.

Dünya genelinde kullanılan teneffüs aygıtlarının çok büyük bir kısmı Çin’de üretiliyor.

AFP

Daha sonra bu aygıtlar, tıbbi aygıt satan şirketler üzerinden hastane ve sıhhat bakanlıklarına satılıyor.

Covid-19 salgınının artmasıyla birlikte, teneffüs aygıtı fiyatları da bir haftada artış gösterdi. Birtakım çeşit mekanik ventilatörlerin fiyatının 27 bin dolardan 96 bin dolara çıktığı görülüyor.

Avrupa Birliği (AB), başta teneffüs aygıtı olmak üzere salgınla gayrette en fazla muhtaçlık durulan aygıt ve ekipmanın tedariği için ortak bir satın alma ve depolama düzeneği geliştirdi.

Dünyada en fazla can kaybının görüldüğü İtalya, ülkedeki tek teneffüs aygıtı üreticisinden aylık kapasitesini dörde katlamasını istedi ve üretim sürecine yardımcı olmaları için askerleri de görevlendirdi.

İtalya’daki Siare Engineering firmasının şu andaki üretim kapasitesi 125 ve artışın gerçekleşmesinden sonra bu sayının 500’e çıkması bekleniyor. Financial Times’ın haberine nazaran, bu firma, ürettiği aygıtları devlete 17 bin euro karşılığında satıyor.

İngiltere’de Ulusal Sıhhat Sistemi (NHS), elinde 8 bin 175 teneffüs aygıtı olduğunu ve acil bir halde yeni alımlar yapacağını açıkladı.

İngiliz hükümeti, salgının zirve noktasında 30 bin teneffüs aygıtına gereksinim duyacağını açıkladı ve teknoloji şirketi Dyson’dan 10 bin adet aygıt sipariş etti.

Almanya da 10 bin adet teneffüs aygıtı siparişi verirken, birtakım araba şirketleri de aygıt üretimine başlayacağını açıkladı.

Fransa, teneffüs aygıtına sahip ağır bakım yatağı sayısının 5 bin olduğunu ve bunu süratle artırmak için kimi adımlar atacağını söyledi.