Koronavirüs salgınıyla ilgili 96 yanlış bilgi 2 bin 712 haberde yer aldı

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Aralık ayı sonunda Çin’in Wuhan kentinden başlayarak tüm dünyaya yayılan yeni koronavirüs salgınının tesiri altına aldığı alanlardan biri de medya oldu. Hem toplumsal medya hem de klasik medyada onlarca yanlış bilgi yayıldı. Bağımsız doğrulama platformu Teyit, süratle seyreden bu yanlış bilgi akışına karşı salgın hakkındaki gerçekleri ortaya koymak hedefiyle yeni koronavirüsle ilgili 100 kuşkulu içeriği inceledi. İncelemeler sonucu medyada koronavirüsle ilgili 96 yanlış bilgi yer aldığı ve bu içeriklerin 2 bin 712 kere haberleştirildiği belirlendi. Kovid-19 tedavisindeki aktiflikleri hala mutlaklık kazanmamış olan ibuprofen, favipiravir, klorokin ve hidroksiklorokin isimli dört ilaçla ilgili ise 7 bin 691 haberin yayınlandığı görüldü. Gerçeği yansıtmayan haberleri; komplo teorileri, yanlış tedaviler ve geçersiz içerikler olmak üzere üç farklı başlık altında toplayan platform, bu haberler karşısında neler yapılması gerektiğine ait tekliflerde bulundu. 

SALGININ PLANLI OLDUĞUNU ÖNE SÜREN KOMPLO TEORİLERI ASILSIZ

İncelenen 96 yanlış bilgi içeren haberin 16’sı komplo teorilerinden oluştu. Bu içeriklerden bin 20’si yanlış haber olarak medyaya yansıdı. Toplumsal medyada yayılan ve Kovid-19’un laboratuvarda icat edildiğine, aşısının patentinin 2014 yılında Pasteur Enstitüsü tarafından alındığına dair bir görüntü ise, tanınan temelsiz içeriklerden biri oldu. Enstitü, patentte geçen aşının 2002-2003 yılında Çin’de ortaya çıkan SARS-CoV isimli virüse ilişkin olduğunu açıkladı ve iddiayı yalanladı. 

Gündeme gelen bir öbür komplo teorisi de Alman meclisine 2012 yılında sunulan bir raporda yeni koronavirüs salgınının öngörüldüğü tezi oldu. Lakin Teyit, varsayımsal bir virüs ve bu virüsün yaratabileceği salgın ihtimaline karşı Almanya’nın alacağı tedbirlerden bahsettiğini saptadı. Son olarak Teyit’e ihbar olarak gönderilen ve Gates Vakfı’nın koronavirüs salgınından üç ay evvel hastalığın ilacının patentini aldığı ve yayılma senaryosu hazırladığına dair argümanın da gerçeği yansıtmadığı belirlendi. 

TEDAVİ VE ŞİFA TEZLERİNİN BİLİMSEL DESTEĞİ YOK

Salgınla ilgili en yaygın yanlış bilgiler ortasında bilimsel desteği olmayan tedavi ve şifa teklifleri de yer aldı. İncelemelerde Kovid-19’u tedavi edeceği öne sürülen soğan, sumak, sarımsak, kelle paça üzere çeşitli meyve, zerzevat ve yemek tekliflerinin medyada geniş yayılım gösterdiği saptandı. Bu bahiste medyaya en az 10 yanlış bilgi yansırken, bu bilgiler 948 defa haberleştirildi.

Koronavirüs için şimdi aktifliği katılaşmış bir tedavi olmasa da İran’da koronavirüs ilacının geliştirildiği, Türkiye’de Kovid-19’u yok eden aygıt icat edildiği, Tayland’da Kovid-19 tedavisinin bulunduğu, Kanada ve Küba’da yeni koronavirüs aşısı bulunduğu üzere tezlere büyük ilgili gösterildi. 

Kovid-19  tedavisinde şimdi denenen avipiravir, klorokin ve hidroksiklorokin üzere ilaçlar da haber sitelerinde hastalığın kesin tedavisi üzere haberleştirildi. İbuprofen’in tedaviyi zorlaştırdığı tezleri için de birebiri geçerliydi. Olumlu ya da olunmsuz tesirleri şimdi kanıtlanmamış bu dört ilaçla ilgili kuşkulu bilgiler 7 bin 691 sefer haberleştirildi. 

HATALI İLİŞKİLENDİRİLEN VE UYDURULAN İÇERİKLER YAYILIYOR

Bir grafiğin yahut tablonun yanlış bilgilerle hazırlandığı yahut görüntüdeki kişinin tez edilen kişi olmadığı paylaşımlar da Teyit’in incelediği kuşkulu içerikler ortasındaydı. Bu kategoride toplam 70 haber yer alırken, bu içeriklerin tamamının temelsiz olduğu ve 744 kere de haberleştirildiği saptandı. En dikkat çeken haberler ortasında Çin’den alınan teşhis kitlerinin fiyatının, Türkiye’nin 1940’taki salgına karşı Çin’e yardımı nedeniyle hibe edildiği yer alıyordu. Bir öbür temelsiz paylaşım ise Kovid-19 kuşkusuyla sedyede taşınan şahsa ilişkin bir fotoğrafın yedi kentte, sekiz farklı öyküyle  paylaşılması oldu. 

Sosyal medya kaynaklı haberlerin ise, başka yanlış haber çeşitlerine kıyasla basında ağır bir karşılık bulmadığı görüldü.

YANLIŞ BİLGİ SALGINI KORONAVİRÜS KADAR TEHLİKELİ 

Asılsız argümanların panik ve tasaya sebep olduğunu, bilimsel desteği olmayan bilgilerin insan sıhhati açısından risk taşıdığını belirten Teyit şef editörü Gülin Çavuş, yanlış bilgi salgınının en az Kovid-19  kadar tehlikeli olduğunu söyledi.

İşte yanlış bilgiye karşı 5 teklif: 

1)Sosyal medyada yahut haber sitelerinde rastladığımız içerikler karşısında sakin kalın.

2)Paylaşım yapmadan evvel düşünerek gördüklerinizi filtreden geçirin.

3)Şüphe kaslarınızı çalıştırın; paylaşım yapanlara “kaynağın nedir?” diye sormaktan çekinmeyin.

4)Karşınıza çıkan bilgiyi arama motorlarında farklı anahtar sözlerle arayın, teyit platformlarının bahis hakkında bir inceleme yapıp yapmadığına bakın yahut muteber  kurumların içeriklerine göz atın

5)Sosyal medya orucu tutun, her bilgiyi tüketmeyin ve paylaşmayın.