Koronavirüs: Hava yoluyla bulaşma nedir, ne anlama geliyor ve neden önemli?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

EPA

Dünya Sıhhat Örgütü’nün (WHO) koronavirüsün havada asılı kalan damlacıklar yoluyla yayılma ihtimalini saf dışı bırakamayacağı tarafındaki açıklaması değerli bir tutum değişikliği olarak gösteriliyor.

Bu hususta aylardır yapılan araştırmalarda koronavirüsün hava yoluyla bulaştığına dair bulgular elde edildi. Son periyotta ise hava yoluyla bulaşmanın nasıl gerçekleştiği istikametindeki çalışmalar sürat kazandı.

Bu araştırmaların bulgularına nazaran siyaset değişikliğine gidilmesi hailnde koronavirüsle gayrette alınan tedbirlerin değiştirilmesi ve el yıkama, toplumsal ara üzere uygulamalara yenilerinin eklenmesi gündeme gelebilir.

Koronavirüs, şu anda yüklü olarak temas yoluyla bulaşan bir virüs olarak bedellendiriliyor ve tedbirler de buna uygun olarak uygulanıyor.

BBC

Hava yoluyla bulaşma nedir?

Sağlık Bakanlığı’nın internet sitesinde enfeksiyonların dört yolla bulaştığı belirtiliyor ve bunlar hava yolu, temas, orta kaynak ve vektör olarak sıralanıyor.

Sağlık Bakanlığı, hava yolu ile bulaşmayı “Mikroorganizmaları içeren partikül yada toz parçacıkları havada uzun müddet asılı kalır ve hava akımları ile geniş alanlara yayılırlar. Solunarak hassas konak tarafından alınırlarsa hava yolu ile bulaş meydana gelir” olarak tanımlıyor.

Hava yoluyla bulaşan hastalıklara ise verem örnek veriliyor.

Temas yoluya bulaşma da üçe ayrılıyor:

• Doğrudan
• Dolaylı
• Damlacık saçılması

Damlacık saçılması, hasta kişinin “konuşma, gülme, hapşırma, öksürme ile ortama enfekte salgılar” saçması olarak tanımlanıyor ve bunların havada 1 metre kadar yayılabileceği belirtiliyor.

Damlacık saçılması ile bulaşabilecek hastalıklara boğmaca, grip ve zatürre örnek olarak gösteriliyor.

Şu anda koronavirüs yüklü olarak direkt, dolaylı ve damlacık saçılması üzere yollarla temasla bulaşan bir hastalık olarak nitelendiriliyor.

Hava yoluyla bulaşan hastalıkların en değerli farkı ise virüsün havada daha uzun mühlet asılı kalması ve geniş alanlara yayılması.

Koronavirüsün hava yoluyla bulaşabileceğine dair bulgular neler?

Laboratuvar ortamında yapılan araştırmalar, yapay olarak aerosolleştirilmiş (serpintiye dönüştürülmüş) koronavirüsün havada en az üç saat canlı bir halde asılı kalabildiğini ortaya koydu.

Ancak bilim insanları, laboratuvar ortamında yapılan bu araştırmaların gerçekleştirildiği ortamların gerçek hayattaki şartlarla tıpkı olmadığını belirtiyor.

Bununla birlikte farklı yerlerde görülen kimi harika bulaştırıcı olaylar da havadan bulaşma kuşkularını güçlendiriyor.

ABD’nin kuzeybatısındaki Washington eyaletinde bulunan Mount Vernon’da tek bir kişinin koro provasında en az 45 şahsa virüsü bulaştırdığı görüldü.

Virüsün bulaştığı kimi şahısların, prova boyunca virüsü bulaştıran bireye 2 metreden fazla yaklaşmadığı tespit edildi.

Benzer bir olay da Çin’in Guangju kentinde yaşandı. 24 Ocak akşamı bir restoranda yemek yiyen ve koronavirüs taşıyan bir kişi, tıpkı yerdeki dokuz bireye daha virüs bulaştırdı.

Restoranda yapılan araştırmada, virüsün bulaştığı dokuz kişinin oturma tertibinin klimanın hava üfleme yolu üzerinde olduğu görüldü.

Hava akım sistemi, klimanın virüsü 6 metre uzağa kadar taşımış olabileceğini ortaya koydu.

Bilim insanlarının Covid-19 hastalığına yol açan yeni tip koronavirüsün her cinsinin hava yoluyla bulaşıp bulaşmadığını ve bu bulaşın nasıl olduğuna dair daha ayrıntılı araştırmalar yürütüyor. Lakin şu ana kadar elde edilen bulgular, hava yoluyla bulaşmanın mümkün olduğuna işaret ediyor.

Getty Images

Virüsün hava yoluyla bulaştığının tespiti neden kıymetli?

Hastalıkların bulaşma yolları, alınacak tedbirlerin belirlenmesinde kilit rol oynuyor.

WHO’nun yeni tip koronavirüsle ilgili yayımladığı rehberde ellerin 20 saniye boyunca sabunla yıkanması ve toplumsal aralık kurallarına uyulması tavsiye ediliyor.

Dünyanın birçok yerinde de hükümetler bu çerçevede tedbirler alıyor ve gayret siyasetleri geliştiriyor.

Bilim insanları, bu tedbirlerin büyük değer taşıdığını fakat havadan bulaşan hastalıklara karşı kâfi olmayacağını söylüyor.

Ayrıca klimalı ortamlar ile toplu taşıma ve ofis üzere kalabalık binalarda da yeni düzenlemelere gidilmesi gündeme gelebilir.

Bilim insanları ne bahiste uyardı, WHO ne dedi?

Bu hafta içerisinde 32 ülkeden 239 bilim insanı, mevzuyla ilgili açık bir mektup yayımladı.

Mektupta, WHO’dan koronavirüsle ilgili alınabilecek tedbirlerle ilgili kılavuzunu güncellemesi daveti yapıldı.

Bilim insanlarının sıraladığı tedbirler ortasında kamu binalarının çok kalabalıklaşmasını önleyecek tedbirlerin alınması, iç yerlerin hakikat düzgün bir formda havalandırılması ve hava filtre sistemlerine antiseptik ultraviyole ışıkların eklenmesi yer alıyor.

WHO Global Enfeksiyon Tedbire Ünitesi Koordinatörü Benedetta Allegranzi, bahisle ilgili bulguların ortaya çıkmaya devam ettiğinin farkında olduklarını söyledi.

Allegranzi, “Bu bulgulara karşı açık görüşlü olmamız ve bunun bulaşma biçiminin yanı sıra alınacak tedbirlerle ilgili tesirlerini de uygun anlamamız gerekiyor” dedi.

WHO’nun koronavirüsün hava yoluyla bulaştığına dair bulguları kabul etmesi değerli bir adım olarak görülse de yeni kararlar almadan evvel daha kesin sonuçlar görmek isteyeceği söz ediliyor.

WHO’ya enfeksiyon riskleri konusunda danışmanlık yapan Prof. Dr. David Heymann, teşkilatın, koronavirüsle çaba konusunda uygulanacak stratejilerle ilgili yeni tavsiyeler belirlemeden evvel daha kapsamlı araştırmalardan çıkacak somut sonuçları bekleyeceğini söyledi.