Koronavirüs (Covid-19): Salgına karşı hangi ülke, ne tür önlemler aldı?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Getty Images

Koronavirüsün dünyanın dört bir yanında yayılmaya devam etmesi, çok sayıda ülkeyi çeşitli tedbirler almaya itti.

Bu tedbirlerin bir kısmı günlük hayatın akışını sekteye uğratacak düzeyde.

Virüsten en fazla etkilenen ülkelerin aldıkları tedbirleri inceledik:

Çin

Koronavirüsün ortaya çıktığı ve açık orta farkla en fazla sayıda bulaştığı ülke olan Çin, başlangıçta kâfi tedbiri almayarak hastalığın dünyaya yayılmasına yol açmakla suçlanıyordu.

Ocak ayından itibaren tedbirler almaya başlayan Çin, Şubat’tan itibaren salgının yayılma suratını azaltmayı başardı.

Fakat bunun için ülkedeki günlük ömrü büyük oranda değiştirmesi gerekti:

Virüsün ortaya çıktığı Hubei eyaletinde 60 milyon kişi karantinaya alındı.

İş yerleri, okullar, ibadethaneler, toplu taşıma sistemleri ve çok sayıda kurum kapatıldı.

Spor karşılaşmalarının da ortalarında bulunduğu toplu etkinlikler iptal edildi.

Vuhan kentinde stadyumlar kitlesel karantina merkezlerine dönüştürüldü ve süratlice çok sayıda hastane inşa edildi.

Her haneden belli sayıda insanın sırf hayati muhtaçlıklarını satın alması için meskenlerini terk etmesine müsaade verildi.

Başkent Pekin’e dışardan gelenler bir mühlet karantina altında tutulmaya başlandı. 6 Mart prestijiyle bu sayının 827 bin olduğu açıklandı.

Şinhua ajansı, Çin’in karantina tedbirlerini ihlal edenlerin üç ile yedi yıl ortasında mahpusla cezalandırılacağını bildirdi.

İnsanların hayatları bu tedbirlerden etkilense de ülkedeki günlük yeni hadise ve mevt sayıları kıymetli ölçüde azaldı.

Şubat başında günlük 4 bine yaklaşan olay sayısı Mart’ta 100’ün altını gördü. Şubat ortasında günlük 100-150 ortasında seyreden günlük vefat sayısı da yüzde 90 düştü.

Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) Genel Sekreteri Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Çin’deki sert tedbirlerin işe yaradığını söylüyor:

“Bu, salgının azaltılabileceğini gösterdi. Lakin sadece devlet düzeneğinin tamamının dahil olduğu kolektif, koordine edilmiş ve kapsamlı bir yaklaşımla.”

Amerikan New York Times gazetesine konuşan Vanderbilt Üniversitesi’nden Dr. William Schaffner ise Çin’in prosedürünün “dünyadaki en büyük kamu sıhhati deneyi” olduğunu düşünüyor. Schaffner’a nazaran Çin bu tedbirlerle virüsün yayılmasını durduramayacak ancak yavaşlatması bile dünyaya değerli bir vakit kazandırıyor.

Bilim dergisi Science’a konuşan Georgetown Üniversitesi’nden global sıhhat hukukçusu Lawrence Gostin ise pek çok ülkenin bu kadar sert tedbirler almaktan çekinmek için geçerli nedenler olduğunu söylüyor.

İtalya

12 Mart prestijiyle Çin dışında en fazla koronavirüs olayının görüldüğü ülke olan İtalya, kademeli bir halde koronavirüse karşı aldığı tedbirleri artırdı.

Önce 11 kasabaya giriş çıkış yasaklandı ve kimi şenlikler ertelendi, akabinde 16 milyon kişinin yaşadığı İtalya’nın kuzey bölgeleri karantinaya alındı. Spor karşılaşmaları ertelendi ve karantina tedbirleri bütün ülkeye yayıldı.

Getty Images

Seyahatler büyük oranda kısıtlandı.

Önlemlere karşın İtalya’da hadise ve mevt sayılarında artış sürüyor.

3 Mart tarihinde tüm ülkedeki hadise sayısı 2 bin 500 civarındaydı. 11 Mart’ta ise sadece o gün teşhis koyulan şahısların sayısı 2 bin 300, toplam hadise sayısı 12 bin 400 oldu.

Hayatını kaybedenlerin sayısı da benzeri bir süratle arttı.

Bunun üzerine 11 Mart Çarşamba akşamı Başbakan Giuseppe Conte tarafından açıklanan yeni önlemlerle, o güne kadar kısıtlamalarla da olsa açık kalan mağazalar, restoran, bar, kafe üzere yerlerin kapatılacağı duyuruldu.

Ancak temel kamu hizmeti veren kurum ve işletmeler açık kalabilecek. Bankalar, postaneler, fabrikalar ve toplu taşıma servisi işlemeye devam edecek.

Halktan, sıhhat ve iş gerekçesiyle gerekli olmadıkça meskenlerinden çıkmamaları isteniyor.

Hükümet koronavirüsle çaba gayesiyle 25 milyar euro tahsis edildiğini açıkladı. 25 milyar euro’luk fonun bu önlemlerden ziyan gören ailelere, işletmelere ve sıhhat sistemine takviye gayesiyle kullanılması öngörülüyor.

İş, sıhhat, ya da besin üzere temel gereksinimler gerekçesiyle konuttan çıkanların, polis denetimiyle karşılaşırlarsa bu münasebetlerini yazılı olarak bildirmeleri gerekiyor.

Gerekçesiz olarak ya da temel muhtaçlık sayılmayan nedenlerle dışarıda “yakalanan” şahıslara cezalar kesilmeye başlandı.

İran

İran, İtalya ile birlikte virüsün uzak doğu dışında en süratli yayıldığı ülkeler ortasında yer aldı.

12 Mart prestijiyle hem mevt hem de hadise sayısı açısından İtalya’nın akabinde dünyada üçüncü sırada yer alıyor.

Ülkede olayların artış suratında bariz bir azalma trendi şimdi görülmedi. Günlük vefat sayılarındaki artış da 11 Mart prestijiyle sürüyor.

İran da Çin üzere gerekli tedbirleri almakta geç kalmakla eleştirilmişti. Türkiye, İran’dan virüsün yayıldığı Kum kentini karantina almasını talep etmiş, bu gerçekleşmeyince de sonlarını kapamıştı.

Getty Images

Şiiler için kutsal kentlerden olan Kum’daki dini yapıları görmek için her yıl çok sayıda kişi bölgeye gidiyordu.

Bahreyn, Afganistan, Gürcistan, Irak, Kuveyt, Lübnan ve Umman, ülkelerindeki birinci olayların İran’dan gelen şahıslardan kaynaklandığını açıkladı.

İran Sıhhat Bakan Yardımcısı İraj Harirçi, insanların konutlarında karantinaya girmeye zorlanmasını “Dünya Savaşı öncesi tipten bir strateji” olarak isimlendirdi.

Bundan kısa bir müddet kendisi de koronavirüse yakalandı. Virüs ülkenin cumhurbaşkanı yardımcılarından birine ve Meclis’in yüzde 10’una yakınına denk gelen 24 milletvekiline de sıçradı. Milletvekillerden ikisi hayatını kaybetti. Meclis kapatıldı.

Ülkede kâfi sayıda koronavirüs test kitinin bulunmadığı, bu yüzden hekimlerin her kuşkulu hadiseyi test edemediği belirtiliyor.

Hükümet virüsün yayılmasının önüne geçmek için okulları kapattı, insanlardan seyahat etmemelerini talep etti.

Cuma namazları iptal edildi, birtakım bölgelere girenlerin beden sıcaklıkları ölçülmeye başlandı.

Metanol içmenin koronavirüsü engellediği söylentileri üzerine bunu yapan 16 İranlı hayatını kaybetti.

İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, Nevruz kutlamaları kapsamında yapacağı konuşmayı iptal ettiğini duyurdu.

Futbol karşılaşmalarının da iptal edildiği ülkede yaklaşan Nevruz’da insanların ailelerini ziyaret etmemesi tavsiye edildi.

Güney Kore

Çok sayıda olayın görüldüğü başka ülkelerden Güney Kore, Şubat ayında parlamentosunu ve mahkemelerini kapattı.

Güney Kore genelinde kuşkulu hadiselerin test edilebilmesi için yüz civarında laboratuvarı kullanıyor.

Ülkede sürücülerin otomobillerinden inmeden ve kimseye temas etmeden virüs testi yapmalarını sağlayan merkezler de var.

Getty Images

WHO, dünya genelinde koronavirüse yakalananlardan yüzde 3,4’ünün hayatını kaybettiğini açıklamıştı.

Güney Kore’de bu oran yüzde 0,7 düzeyinde kaldı. Bu farka neden olarak ülkenin 2000’li yılların başındaki SARS virüsü nedeniyle bu tıp salgınlara daha hazırlıklı olmasını gösterenler var.

Başka bir görüşe nazaran ise dünya çapında hastalanan herkesin test yaptırmamasına rağmen, Güney Kore’de test yaptıran çok sayıda kişi var. Bu da birçok hastanın tespit edilmesi yüzünden mevt oranının düşmesini beraberinde getiriyor.

BBC Seul Muhabiri Laura Bicker, tabiplerin başlangıçta virüs tespit edilen herkesi hastane yatağında karantinaya almaya başladığını ve bu yüzden kimi hastaların hastane koridorlarında öldüğünü; bunun akabinde yetkililerin uygulamayı değiştirerek semptomları hafif olanları öteki merkezlerde karantina altına almaya başladığını ve böylelikle hastane yataklarının acil hastalara ayrılabildiğini aktarıyor.

Ülkede konserler ve çok sayıda aktiflik iptal edildi.

Güney Kore, öteki ülkelerin şimdi uygulamadığı sıra dışı bir prosedür izleyerek virüs tespit edilen herkese bir GPS çipi taktı ve koronavirüslü insanların nerede olduğunu internetten canlı harita ile yayımlamaya başladı.

Haritada hastaların isimleri yer almıyor. Harita ile halka hastalardan uzak durma imkanı tanınıyor.

Havalimanlarında ise ülkeden çıkmak isteyenlerin üç basamaklı bir denetimden çıkması hedefleniyor.

Ülke virüsle çabaya 25 milyar dolarlık kaynak ayırdı.

Alınan tedbirlerin akabinde ülkedeki günlük olay sayıları Mart sonundan itibaren azalmaya başladı, mevt sayılarında ise artış durdu.

Fransa

Fransa, hem günlük yeni hadise hem de günlük yeni mevt sayılarındaki artışın devam ettiği ülkelerden.

1 Mart’ta 100 olan hadise sayısı 11 Mart’ta 2 bin 281’e çıktı.

Ülkede birtakım milletvekillerinin yanı sıra Kültür Bakanı Franck Riester da virüse yakalandı.

1000’den fazla kişinin bir ortaya geleceği tipten toplumsal etkinlikler yasaklandı.

Getty Images

Disneyland Paris’te çalışan üç şahısta virüs tespit edildi.

Önce birtakım okullar kapatıldı, 12 Mart günü ise ülke genelinde tüm okulların kapatılacağı açıklandı.

Toplu taşıma personellerinin bir kısmı iş bıraktı. Başşehir Paris’te Louvre Müzesi bir müddetliğine kapandı. Tekrar açılan müze, 12 Mart prestijiyle sadece evvelden internetten alınan biletlere sahip şahısları kabul ediyor.

Paris’te Eyfel Kulesi ise nakit para kullanımına son verdi.

Fransa’da kimi spor ve kültür sanat aktiflikleri de iptal edildi.

Ülkedeki Müslüman örgütleri, namazların cami yerine konutta kılınma davetinde bulundu.

İspanya

Akdeniz’deki komşusu İtalya’nın akıbetine uğramak istemeyen İspanya, parlamentodaki kimi oturumları erteledi, İtalya’ya uçuşları sonlandırdı ve kitlesel toplanmaları yasakladı.

Karardan iki gün evvel başşehir Madrid’de 375 bin civarında kişi, 8 Mart İşçi Bayanlar Günü için buluşmuştu.

Ülkede son günlerde görülen olay sayısı artmaya devam etti. 8 Mart’ta 149 yeni hadise görülürken bir gün sonra 557 bireyde koronavirüs görüldü. 11 Mart prestijiyle bu sayı 582’ye çıktı.

Madrid, İspanya’da virüsün en fazla yayıldığı kent oldu.

Getty Images

12 Mart’ta açıklanan bir karar ile İspanya’da futbol karşılaşmaları iki hafta ertelendi.

Bazı bölgelerde tüm okullar ve üniversiteler kapılarını kapattı.

150 bin kişinin katılması beklenen Malaga Sinema Şenliği dahil pek çok aktiflik iptal edildi.

İspanya Parlamentosu da bir haftalığına kapatıldı.

Ülkenin turizm kesiminin de olumsuz manada etkilenmesi bekleniyor.

Almanya

Almanya da yeni hadise sayısının artmaya devam ettiği ülkelerden.

4 Mart’ta 59, 8 Mart’ta 240 olan günlük yeni olay sayısı 11 Mart’ta 400’e çıktı.

2 bin 512 hadisenin yaşandığı ülkede 11 Mart prestijiyle sadece 5 kişi hayatını yitirdi.

Almanya Başbakan Angela Merkel, Almanya’nın yüzde 60’ına koronavirüs bulaşma ihtimali olduğunu söyledi.

Getty Images

Aralarında Bayern Münih’in Chelsea ile Şampiyonlar Ligi maçı ve Bundesliga maçlarının da bulunduğu çok sayıda futbol müsabakasının seyircisiz oynanmasına karar verildi.

Lufthansa, 29 Mart – 24 Nisan ortası uçuşlarından 23 binini iptal ettiğini açıkladı.

Ülkede Güney Kore’dekine misal, insanların otomobilleriyle gelip inmeden test yaptırabilecekleri laboratuvarlar kuruldu.

Almanya Sağlık Bakanı Jens Spahn, 1000’den fazla iştirakçisi olan aktifliklerin iptal edilmesi tavsiyesinde bulundu.

Başbakan Merkel, bütün uğraşlarının salgının yayılmasını erteleyerek hastaneler üzerinde daha az baskı oluşmasını sağlamayı hedeflediğini söyledi.

Virüse karşı hekimlerin kullandığı maskelerin de ortalarında olduğu ekipmanların yurtdışına satışı müsaadeye bağlandı.

Japonya

11 Mart prestijiyle en fazla koronavirüs olayının görüldüğü 11. ülke olan Japonya, Reuters’a nazaran virüse karşı 4,1 milyar dolarlık bir paket hazırladı.

Hükümet, 10 Mart günü bir acil durum taslağı hazırladı. 12 Mart prestijiyle uygulamaya geçmemiş olan taslakta insanların konutlarında tutulması üzere planlar var.

Japonya, yaz aylarında Olimpiyat Oyunları’na lara konut sahipliği yapacak. Açılışın 24 Temmuz’da yapılması planlanıyordu. Ama salgının büyümesi, oyunları tehlikeye atıyor.

Getty Images

Japonya, dünyanın en fazla yaşlı nüfusuna sahip ülkelerinden biri. Bu nedenle acil durum tedbirlerinin kapsamı geniş tutuluyor.

Taslakta yer alan tedbirler ortasında eğitime orta verilmesi ve çok sayıda kişinin bir ortaya gelebileceği çeşitten yerlerin kapatılması da var.

Plan, hükümete gereksinim duyulan bina yahut yerleri süreksiz bir müddetliğine hastaneye dönüştürme müsaadesi de veriyor.

Fakat hükümetin bu taslağı ne vakit hayata geçireceği belirli değil.

ABD

ABD’de koronavirüs olaylarının sayısı katlanarak artıyor. 8 Mart’ta 106 yeni hadise tespit edilirken bu sayı 11 Mart’ta 307’ye çıktı. Günlük vefat sayılarındaki artış da sürüyor.

Virüs neredeyse her eyalete yayılmış durumda.

Ülke çapındaki büyük şirketler, çalışanlarını meskenden çalışmaya sevk ediyor.

Bazı eyaletlerde okullar kapatılırken kimilerinde da üniversiteler internet üzerinden ders vermeye başladı.

Pazartesi günü Orlando’da ABD Başkanı Donald Trump’ın katılması planlanan global sıhhat konferansı iptal edildi.

Ülke genelinde basketbol, beyzbol, futbol ve hokey ligleri maçlarını erteledi.

İngiltere

İngiltere’de 11 Mart Çarşamba, o güne kadar en çok yeni olay ve mevtin gerçekleştiği gün oldu.

12 Mart’ta bir açıklama yapan Başbakan Boris Johnson, virüse karşı aksiyon planlarında değişikliğe gideceklerini, bugüne kadar yürütülen virüsün bulaşmasını engelleme evresinden virüsün yayılmasını geciktirme kademesine geçtiklerini duyurdu.

Johnson, hastalık belirtileri gösterenlerin 7 gün boyunca meskenlerinden çıkmamalarını istedi.

Getty Images

Hükümetin planına nazaran amaç, çok sayıda kişinin hastalanmasının kaçınılmaz olduğu bu noktada hastalığı vakte yayarak sıhhat sistemi üzerindeki baskıyı azaltmak ve halihazırda kış hastalıkları nedeniyle ağır olan hastaneleri rahatlatmak.

Başbakan Johnson, okulları şimdi kapatmayacaklarını, bu evrede kapatmanın daha fazla ziyan verebileceğini söyledi. Johnson, spor aktifliklerine de şimdilik seyircilerin gidebileceğini söyledi.

Ülke genelinde okulların yurt dışı tatillerini iptal edilmesi tavsiye edildi, hasta ve yaşlıların da yolcu gemileriyle tatile çıkmaması önerildi.

İngiltere’de 12 Mart’a kadar 596 teyitli olay bulunuyor. Ama virüs taşıyan herkesin hastaneye gidecek kadar makus hissetmediği hesaba katılınca ülke genelinde 5-10 bin bireyde virüs bulunabileceği düşünülüyor.

Başbakan Johnson, 12 Mart’taki konuşmasında İngiltere’de pek çok ailenin sevdiklerini vaktinden evvel kaybedeceğini söyledi.

Belçika

Belçika’daki Leuven Katolik, Antweğen (Anvers) ve Gent üniversiteleri, Perşembe gününden itibaren dersler yüklü olarak internet üzerinden verilecek. Thomas More Uygulamalı Bilimleri Üniversitesi de, gelecek haftaya kadar eğitime orta verdi.

Koronavirüs salgınına tedbir gayesiyle, 50’den fazal olan kümeler, çevrimiçi uzaktan eğitim alacak. Küçük kümeler ise mümkün olduğunca büyük salonlarda, birbirine uzak aralıklarda bulunmak şartıyla ders alabilecek. Gent Üniversitesi Rektörü Rick Van de Walle, önümüzdeki günlerde mümkün olduğunca çok sayıda dijital öğretim metodu uygulanacağını söyledi. Üç üniversite de, çalışanının mümkün olduğunca meskenden çalışmasını istiyor.

Koronavirüs salgını nedeniyle aile doktorları için mevzuat değişikliğine gidildi. Telefon görüşmelerinde soğuk algınlığı şikayetini lisana getiren herkes, seyahat geçmişine bakılmaksızın direkt 7 günlük hastalık müsaadesine ayrılacak. 7 gün boyunca konuttan çıkmaması istenen hastada bu mühlet sonunda semptomların devam etmesi halinde hastaneye sevk edilecek.