İsot, Şanlıurfa’ya özgü yetiştirilen biberlerin doğal bir şekilde kurutulup baharat haline getirilmesiyle elde edilen bir üründür. Diğer yandan, pul biber; biberlerin güneşte kurutulması sonucunda oluşan acı bir baharattır. Güneydoğu Anadolu mutfağında sıkça tercih edilen bu baharatlar, yemeklere hem tat hem de acılık katmak amacıyla kullanılır. Genellikle birbirinin yerine kullanılsa da, tat açısından önemli farklılıklar bulunmaktadır.
İsot ve Pul Biberin Arasındaki Fark Nedir?
İsot ve pul biber, acı kırmızı biberlerin güneşte kurutulmasıyla elde edilse de, aralarındaki en belirgin fark, güneşte bekleme süreleridir. İsot, pul bibere göre daha uzun süre güneşte bekletilir. İsotun farklı renk çeşitleri mevcuttur; siyah, mor ve kırmızı renkleri ile dikkat çeker. Biberlerin kurutulma süresine bağlı olarak, az kurutulan biberler kırmızı, 1-2 gün kurutulanlar mor, 3-4 gün kurutulanlar ise siyah renge dönüşür. Bekleme süresi uzadıkça, renk değişikliği gözlemlenir.
İkinci fark, biberlerin tat profilleridir. Kırmızı pul biber, yoğun bir acıya sahipken; isot, pul biber kadar yakıcı bir acılık taşımamaktadır. İsot, damakta tat ve aroma bırakan hafif bir acılığa sahiptir.
Pul biber yapımında kullanılan biberler, genellikle tavada veya fırında pişirildikten sonra çekilerek öğütülür. Ancak isot yapımında kullanılan biberler, tamamen güneş altında kurutulur. Bu kuruma sürecinde, biberlerin kararması için her gün sıcak su ile nemlendirilmesi sağlanır. Kurutulan biberler daha sonra dövülerek, zeytinyağı ve tuz ile karıştırılarak isot haline getirilir. Pul biber ise mutfak robotu veya blender yardımıyla çekilerek elde edilir. Geçmişte isot, havanda dövülerek hazırlandığı için oldukça zahmetli bir süreçti, ancak günümüzde bu işlem fabrikalarda modern makinelerle yapılmakta ve daha kolay bir hale gelmektedir.
Bu iki baharat aynı biberden elde edilse de, tat bakımından önemli farklılıklar mevcuttur. Özellikle gerçek Şanlıurfa isotunun en belirgin özelliği, yakıcı bir acılık taşımamasıdır.
İsot Hangi Yemeklerde Kullanılır?
İsot denildiğinde akla gelen ilk yemekler arasında çiğ köfte ve lahmacun yer alır. Ayrıca kebap ve et yemeklerinde de sıklıkla tercih edilmektedir. Güneydoğu ve Doğu Anadolu mutfağının birçok yemeğinde isot kullanımı yaygındır.
Pul Biber Hangi Yemeklerde Kullanılır?
Pul biber, yemeklerde kullanımı açısından isot ile kıyaslandığında daha geniş bir yelpazeye sahiptir. Soslar, çorbalar, et yemekleri gibi birçok farklı yemekte pul biber tercih edilebilir. Pul biber ve isot kullanımı, tamamen kişisel damak zevkine bağlı olarak değişiklik göstermektedir.
GÜNDEM
15 April 2025EKONOMİ
15 April 2025GENEL
15 April 2025GENEL
15 April 2025GÜNDEM
15 April 2025SPOR
15 April 2025GÜNDEM
15 April 2025