Endometriozis: Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Endometriozis, bazı hastalarda belirti göstermeyebilirken, diğerlerinde karın ve kasık ağrısı gibi yaygın belirtilerle kendini gösterebiliyor. Bu durum nedeniyle hastalar, ağrıları normal adet sancıları olarak değerlendirebilir ve hekime başvuruda gecikebilirler. Bu gecikmeler, endometriozisin tanı sürecinin 6-7 yıla kadar uzamasına yol açabilir. Tanı ve tedavideki gecikmeler, durumu daha da karmaşık hale getirerek, infertilite ve böbrek kaybı gibi ciddi sonuçlara yol açabilir. Acıbadem Altunizade Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Taner Usta, bu nedenle erken tanı ve tedavinin endometriozis için kritik olduğunu vurguluyor. “Tanı ve tedavi sürecindeki gecikmeleri önlemek için, hastalığın belirtilerinin iyi tanınması ve zamanında hekime başvurulması gerekir. Özellikle ağrılı adet dönemi, ağrılı cinsel ilişki ve adet sırasında ağrılı dışkılama gibi durumlar endometriozisi akla getirmelidir.” diyor.

Çikolata Kisti Neden Oluşur?

Endometriozis hastalığının kesin nedeni henüz tam olarak bilinmemektedir; ancak birçok teori öne sürülmektedir. Üreme çağındaki kadınlarda, her ay rahim hamilelik için hazırlık yapar ve rahmin iç tabakası kalınlaşarak embriyonun yerleşmesine hazır hale gelir. Hamilelik gerçekleşmezse, bu doku adet kanamasıyla vücuttan atılır. En yaygın kabul gören teoriye göre, adet sırasında endometrial doku (rahmin iç tabakası) peritoneal boşluğa, yani karın içine geri akabilir. Endometriozis genellikle yumurtalıklar, tüpler ve rahim üzerinde görülür; ancak nadiren bağırsaklar, mesane, eski ameliyat yerleri, tırnak, meme, diyafram, göz ve burun gibi pelvik dışı bölgelere de yerleşebilir. Bu lezyonlar, ‘çikolata kisti’ olarak adlandırılmaktadır.

Çikolata Kistinin Belirtileri Nelerdir?

Endometriozisin en yaygın belirtisi, adet döngüleri sırasında artan pelvik ağrılardır. Kadınlarda adet kanaması sırasında endometrial dokuda da kanama meydana geldiği için, adet ağrıları genellikle daha şiddetli olur. Normalden daha ağrılı kramplar da gelişebilir. Adet döngüsünün uzaması durumunda bel ve karın ağrısı da hissedilebilir. Ayrıca, cinsel ilişki sırasında ve sonrasında ağrı ile birlikte adet dönemi boyunca ağrılı dışkılama da endometriozisin diğer önemli belirtileridir. Adet döneminde aşırı kanama, bazen yorgunluk, ishal, kabızlık, şişkinlik veya aşırı bulantı gibi semptomlar da görülebilir.

Çikolata Kisti Tanısı Nasıl Konulur?

Endometriozis tanısının en önemli aşaması, hastanın detaylı öyküsüdür. Normal bir pelvik muayene, kist veya skar dokusunu belirleyebilse de, çikolata kisti tanısı için yeterli olmayabilir. Kesin tanı için sıklıkla ultrason ve gerektiğinde manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi teknolojiler kullanılmaktadır. Ultrason genellikle tanı için yeterli olup, hastalığın yaygınlığını, komşu organlara etki edip etmediğini belirleyebilme yeteneğine sahiptir.

Çikolata Kisti Nasıl Tedavi Edilir?

Endometriozisin zamanında teşhis edilmemesi, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Geç tanı konulduğunda, yumurtalıkların işlevi ve yumurta rezervleri olumsuz etkilenebilir, bu da infertiliteye (kısırlık) neden olabilir. Çocuk sahibi olmakta zorluk çeken kadınların yaklaşık %40’ında endometriozis tespit edilmektedir. Prof. Dr. Taner Usta, “Erken teşhis ve tedavi edildiğinde, endometriozis sorunu yaşayan birçok kadın çocuk sahibi olabiliyor.” diyor. Ayrıca, endometriozisin yol açtığı bir başka önemli sağlık sorunu da böbrek kaybıdır; çünkü çikolata kisti, idrar yollarını daraltarak sessiz böbrek kaybına yol açabilir. Bunun yanı sıra, derin endometriozis, bağırsak tıkanıklığına da neden olabilir. Araştırmalar, endometriotik dokuların zamanla kansere dönüşebileceğini de göstermektedir. Hastalık ilerlediğinde, cerrahi müdahale ile yumurtalıkların ve rahmin alınması gerekebilir. Ancak endometriozis, günümüzde tedavi edilebilen bir hastalıktır. Tedavisinde bazı durumlarda ilaç kullanımı yeterli olurken, bazen cerrahi tedavi de gerekebilir. Tedavi yaklaşımı, hastalığın evresi, ağrının şiddeti, semptomlar ve hastanın çocuk isteğine bağlı olarak belirlenir. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Taner Usta, cerrahi müdahalenin genellikle pelvik organlarda anatomik bir sorun oluştuğunda veya idrar yolları ya da bağırsaklar tıkandığında tercih edildiğini belirtiyor. “Endometriozis cerrahisi, dünya genelinde genellikle kapalı yöntemle yapılmaktadır. Çoğunlukla, yumurtalık dokusu ile rahmin korunarak sadece endometriotik dokuların çıkarıldığı koruyucu yöntem tercih edilmektedir. Çocuk sahibi olmak istemeyen veya tekrarlayan endometriozis cerrahisi geçiren daha ileri yaştaki hastalarda ise, rahmin alınması ameliyatı olan histerektomi, özellikle dokuların rahimde tutunduğu durumlarda uygulanmaktadır. Bazı durumlarda yumurtalıkların alınması da gerekebilmektedir. Cerrahi tedavide edinilen tecrübeler ve gelişmeler sayesinde çikolata kistlerinin ameliyat sonrasında tekrar etme riski, deneyimli merkezlerde oldukça düşük seviyelerde seyretmektedir.”