Ekonomik Memnuniyetsizlik ve Gelecek Korkusu: Türkiye’deki Durum

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Ekonomik Memnuniyetsizlik ve Gelecek Korkusu

Ipsos Türkiye Üst Yöneticisi (CEO) Sidar Gedik, toplumun yüzde 77’sinin Türkiye ekonomisinin mevcut durumundan memnun olmadığını vurgulayarak, “Mevcut ekonomi konusunda olumlu görüş bildirenlerin oranı yalnızca yüzde 8. Geleceğe dair toplumda bir umut yok” dedi. Gıda ürünlerindeki fiyat artışlarının yurttaşın en çok zorlandığı gider kalemi olarak öne çıktığını belirten Gedik, et ürünleri harcamalarını kısacağını ifade edenlerin oranının yüzde 57, kahvaltılık ürünlerdeki harcamalarını azaltacağını söyleyenlerin oranının ise yüzde 53 olduğunu aktardı. Huzur ve mutluluğun toplumun en öne çıkan hayali olduğunu dile getiren Gedik ile son araştırmalarını konuştuk.

• 29 ülkede yaptığınız haziran ayına ilişkin son araştırmaya göre, ekonomi son bir senedir Türkiye’nin en önemli problemi olarak öne çıkıyor. Bu süre zarfında bir farklılaşma var mı?

Ekonomide enflasyon, en büyük endişe kaynağı. Ipsos’un Dünyanın Endişeleri Araştırması sonuçlarına göre her 10 kişiden 4’ü, ülkeleri için en çok endişelendikleri üç konu içinde enflasyonu belirtiyor. Yoksulluk ve işsizlik gibi diğer başlıklar da ekonomi ile ilgili sorunlar arasında yer alıyor. 29 ülke arasında haziran ayında Türkiye, enflasyon kaygısı en yüksek olan (Singapur ile birlikte) üçüncü ülke iken, Temmuz 2023’te ikinci sıraya yükseldi. İlk sırada ise üç haneli enflasyonu yaşayan Arjantin bulunuyor. Gündeme ilişkin çalışmamızda enflasyon konusundaki görüşlerini sorduğumuz katılımcıların her 4’ünden 3’ü, enflasyonun gelecek aylarda daha da artacağını düşünüyor. Her 10 kişiden 6’sı, kendi yaşam standartlarının daha da düşeceğini ve kira, aidat, elektrik, su gibi sabit giderleri ödedikten sonra kişisel harcamaları için kendilerine kalacak paranın daha da azalacağını belirtiyor. Ekonomi, uzun süredir Türkiye’nin en önemli problemi olmaya devam ediyor.

Kaygılar ve Gelecek

• Şu anda yurttaşın en önemli kaygıları neler? Bu kaygılar önümüzdeki süreçte de devam edecek mi?

“Gündeme Dair” araştırmamızın Haziran 2023’teki katılımcılarının yüzde 84’ü, ülkemizin en önemli sorununun enflasyon olduğunu ifade etti. Geçen yıl aynı dönemde bu oran yine yüzde 80’lerin üzerindeydi ancak seçim sürecinde yüzde 73’e kadar gerilemişti. Haziran ayında bu oran yeniden olumsuza dönmeye başladı ve Temmuz ayında yüzde 90’a çıktı. Ev ekonomisini idare etmeye çalışan kadınlar, mutfak masraflarındaki artış nedeniyle ekonomiyi erkeklere göre daha yüksek oranda sorun olarak görse de, genel olarak toplumun her kesimi için ekonomi benzer seviyede en önemli sorun olarak öne çıkıyor.

• Depremi sorun olarak görmüyor muyuz?

Şubat ayında yaşadığımız deprem felaketinin ardından “Türkiye’nin en büyük sorunu nedir?” sorusuna katılımcıların yüzde 46’sı ekonomi, yüzde 40’ı ise doğal afet yanıtını veriyordu. Bugün ise doğal afet cevabı verenlerin oranı sadece yüzde 1. Asla gündemimizden düşmemesi gereken bir konu olan deprem, “normalleşen” hayatlarımızda unutulmuş durumda.

Ekonomik Zorluklar ve Tüketim Alışkanlıkları

• Peş peşe zamlar geliyor. Ücret artışları geldiği gibi eriyor. Bu durum yurttaşı nasıl etkiliyor?

Ekonominin bir sorun olarak görülmesine paralel olarak, bireylerin yüzde 77’si Türkiye ekonomisinin mevcut durumundan memnun olmadığını belirtmektedir. Haziran ve Temmuz aylarında yaşanan zamlardan dolayı olumsuz değerlendirmeler artış gösterdi. Mevcut ekonomi hakkında olumlu görüş bildirenlerin oranı ise sadece yüzde 8. Geleceğe dair toplumda bir umut kalmamış durumda. Her 10 kişiden 6’sı, ekonominin daha kötüleşeceği görüşünde. Bu olumsuz görüşler, bireylerin kişisel ekonomilerini de negatif yönde etkiliyor. Bireylerin yüzde 62’si kendi kişisel ekonomilerinin kötü olduğunu ve benzer oranda bir kitle finansal açıdan zorlandığını belirtmektedir. Temmuz ayında asgari ücrette, memur ve emekli maaşlarında bir artış olmasına rağmen, bugün her iki kişiden biri hane gelirinin azaldığını ifade ediyor. Temmuz ayının sonunda her dört bireyden üçünün alım gücü daha da azalmış durumda. Bu durum, hanelerin gelir-gider dengesini bozmuş durumda. Her 10 haneden 7’sinin gideri, gelirinden daha fazla.

• Halkın tüketim alışkanlıkları nasıl değişti?

Bu zorlu ekonomik koşullarda bireyler harcamalarını kısmaya çalışıyor. Gıda ürünlerindeki fiyat artışları, toplumun en çok zorlandığı gider kalemi olarak öne çıkıyor. Elektrik, doğalgaz gibi sabit giderler de toplumun fiyat artışlarından dolayı zorlandığı diğer bir gider kalemi. Hemen hemen tüm ürün kategorilerinde toplumun en az yarısı harcamalarını kısma eğiliminde. Giyim, tüm kategoriler arasında yüzde 64 oranıyla ilk sırada yer alırken, onu yüzde 59 ile elektrik ve sabit giderler takip ediyor. Et ürünleri harcamalarını kısacağını belirten bireylerin oranı yüzde 57, peynir gibi kahvaltılık ürünlerdeki harcamalarını kısacağını söyleyenlerin oranı ise yüzde 53 olarak kaydedilmiştir.

Huzur ve Mutluluğun Hayali

• Türkiye’de vatandaşlar en fazla nelere özlem duyuyor?

2022 Türkiye’yi Anlama Kılavuzu’nda topluma hayallerini sorduğumuzda, huzur ve mutluluk en öne çıkan arzular arasında yer aldı. Her 4 kişiden 3’ü huzur ve mutluluk istemekte.

• Türkiye’de şirketler araştırma talep ederken ne istiyor?

Hem ülkemizde hem de global ölçekte yakından takip ettiğimiz temel konu başlıkları arasında ekonomik gelişmeler ve bunların toplumlar üzerindeki etkileri, göç ve göçmen meseleleri, toplumsal cinsiyet, sürdürülebilirlik ve çevresel konular yer almaktadır.