Eczanelerden ücretsiz maske dağıtımında neler yaşanıyor?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

BBC

Maskelerin fiyatlı satışının yasaklanmasından bu yana vatandaşlar sadece Sağlık Bakanlığı tarafından cep telefonlarına gönderilen kod ile eczanelere gidip fiyatsız maske alabiliyor. Vatandaşlara dağıtılan maskelerde aşikâr bir standart bulunmuyor, her maskenin kalitesi birbirinden farklılık gösteriyor.

Eczacılar, hemen maskeye ulaşması gereken fakat SMS gitmediği için ulaşamayan şahısların hayli fazla olduğunu söylüyor.

Ankara Etimesgut’taki bir eczanede röportaj yaptığımız yarım saat içerisinde, 50’den fazla kişi maske almaya geldi fakat bulunduğumuz eczanenin maske stoku kalmadığı için eli boş döndü.

Biz eczacıyla röportaj yaparken müşterilerle ilgilenen başka çalışanlar daima vatandaşların ‘Maske var mı, ne vakit gelecek’, ‘SMS kodu gelmedi, ne vakit gelecek’ formundaki sorularını yanıtladı.

Maske soran vatandaşlar ortasında üzerinde önlüğü ile eczaneye giren bir sıhhat çalışanı da bulunuyordu.

Bilgi almak için gelen diğer bir vatandaş ise, “Halktan maddi yardım için günde iki defa SMS atanlar bize hala maske iletisi atmadılar. Paramla alamıyorum, sürünüyoruz” diyerek eczaneden ayrıldı.

BBCMaske almak isteyenler eczanelerin önünde kuyruklar oluşturuyor

Eczacılar bağlı oldukları depo tarafından günde bir defa 500 maske teslimatı yapıldığını lakin talep eden her vatandaşa maske veremediklerini söylüyor.

Batıkent’te konuştuğumuz bir eczacı, yakınındaki bir hastane yüzünden her gün en az 15 koronavirüs olumlu hastayla temas halinde olduğunu ve fiyatsız maske dağıtımı uygulamasıyla birlikte eczanesindeki yoğunluğun arttığını tabir ediyor:

“Yakınımdaki eczanede olumlu teşhisi koyulan ve meskende izolasyona gönderilen şahıslar direkt bana geliyor. Bunun yanında günde en az 250 kişi maske sormaya geliyor. Bugün bir çalışanımı yalnızca maske dağıtımına ayırdık ve 200 bireye maske dağıttık. Maske almak isteyenler için eczanenin sağ tarafında bir sıra oluşturduk.”

Türk Eczacıları Birliği BBC Türkçe’ye yaptığı yazılı açıklamada, çalışanlar ve kronik hastalığı bulunan bireylere daha tesirli bir biçimde maske ulaşabilmesi için maskeye bir tavan fiyat belirlenerek satışa devam edilmesi gerektiğini söylüyor.

‘ÜZERİNDE KAN LEKESİ OLAN MASKE GÖRDÜK’

BBC

Etimesgut’ta, Çukurambar’da ve Batıkent’te konuştuğumuz eczacıların hepsi, fiyatsız dağıtılan maskelerde muhakkak bir standart olmadığını ve her maskenin kalitesinin birbirinden farklı olduğunu söylüyor.

Depolardan eczanelere günlük olarak dağıtılan maskelerin kimileri tek tek ambalajlı olarak gelirken, kimileri açık halde geliyor. Kimi maskelerde burun kısmını müdafaaya yarayan tel bulunurken, birtakım maskelerde tel bulunmuyor.

Eczanelere ulaşan kimi teslimatlarda maskeler açık ve toplu olarak ‘çöp poşetleri’ içerisinde gelirken, kimileri kutularla geliyor. Eczacılar maskeler ortasındaki bu kalite farkının faturasının kendilerine kesildiğini tabir ediyor.

Etimesgut’taki eczacı, “Vatandaşlar, ‘Eczacılar bize makus maskeleri veriyor, güzelini kendisine saklıyor’ demeye başladı lakin bize gelen maskeleri biz seçmiyoruz, ne gelirse onu dağıtıyoruz” diyor.

Çukurambar’da eczanesinde görüştüğümüz bir öteki eczacı ise, kendisine gelen maskelerin kimilerini çöpe atmak zorunda kaldığını şöyle anlatıyor:

“Bize gelen maskeler hakikaten çok makus durumda, içlerinden kimilerini ayıklamak zorunda kalıyoruz. Üzerinde kan lekesi, talaş ve kıl olan maskeler gördük. Nerede ve nasıl üretildiğini bilmeden dağıtımlarını yapıyoruz. Maskeler kimi arkadaşlarımıza kutulu halde değil, poşete doldurulmuş halde ulaştı mesela.”

Batıkent’te konuştuğumuz diğer bir eczacı ise maskelerin kalitesi yüzünden bir vatandaş ile yaşadığı tansiyonu anlatıyor:

“Bana şu ana kadar daima kutulanmış maske geldi fakat bir eczacı arkadaşıma siyah ve yıkanabilir maske geldi, onları dağıttı mesela. Maskelerin kimi telli kimi telsiz geliyor. Telsiz olanlardan verdiğim müşterim geldi ‘Benim maskemin telini çalmışsınız, sizi şikâyet edeceğim’ dedi. Biz ne yapacağız senin telini?”

Konuştuğumuz eczacılar, Türkiye’de bundan evvel milyonlarca maske talebi olmadığından bu kapasitede bir üretim merkezi olmamasının doğal olduğunu ve maskelerin birden fazla üreticiden gelmesini olağan karşılıyor.

Ancak eczacılar şu an dağıtımda olan bu maskelerin devlet tarafından yapılan kontrollerle el koyulmuş maskeler olabileceğinden şüpheleniyor:

“Devlet muhtemelen daha evvel kaçak maske üretimi yapan yerlere yaptığı baskınlarda topladığı maskeleri şu an bize dağıtıyor. Benim vatandaşlara birinci dağıttığım maskelerin kutusunun üzerinde üretici şirketin ismi yer alıyordu. Ben birebir şirketi daha evvel, Adana’da kaçak üretim yapan bir yere baskın yapılırken çekilmiş televizyon haberinde görmüştüm.”

BBC

SERTİFİKA SAHİBİ ŞİRKETLERİN MASKELERİ NEREDE?

Peki bu süreçten evvel de hali hazırda maske üretimi yapan ve sertifika sahibi şirketlerin ürettiği maskeler nerede?

Eczacılar, steril maske üretimi yapan şirketlerin sattığı maskelere uzun müddettir ulaşamadıklarını söylüyor:

“Tekli biçimde ambalajlanmış steril maske üreten asıl şirketler büsbütün ortadan kayboldu. Ücretsiz dağıtım başlamadan evvel de bize maske göndermeyi kesmişlerdi. Birkaç kez kendilerine ulaştık lakin maskelerini parasını vererek bile alamadık. Ben şahsen bu hususta Ticaret Bakanlığı’na şikâyette bulundum.”

Maske üreticilerinin yaptığı fiyat artışından sorumlu olmadıklarını söyleyen Etimesgut’taki eczacı, çoğu kez ‘fırsatçılıkla’ itham edildiklerini anlatıyor:

“Ücretsiz maskelerin eczanelerden dağıtılacağı açıklandıktan bir gün sonra şimdi hiçbir eczaneye maske ulaşmamıştı. O gün ‘Elimizde maske yok’ dediğimiz bir hanımefendi, ‘Parayla satarken var, parasız satarken yok’ dedi.”

FİYAT ARTIŞI

Çukurambar’daki eczacı ise salgın henüz Türkiye’de başlamamışken maske ve dezenfektan fiyatlarının üretici şirketler tarafından dört kat artırıldığını söz ediyor:

“Türkiye’de salgının başlamasıyla birlikte biz üretici şirketlerden bu eserleri temin edememeye başladık. Eserlerin fiyatları bir anda dört katına çıktı. Hastalar bizden kaynaklı olduğunu, fırsatçılık yaptığımızı düşündü ve resmi makamlara şikâyet edildik. Bu süreç bizi manevi olarak çok yordu.”

Kendilerini bu süreçte kendilerini motive eden en kıymetli gelişmenin ise Sağlık Bakanı Fahrettin Koca tarafından kendilerine verilen dayanak olduğunu ifade ediyor:

“Sağlık Bakanı, bir basın açıklaması sırasında bizi takdir etti ve büsbütün gönüllülük yordamıyla bu vazifeleri üstlendiğimizi söyleyerek teşekkür etti. Bu bizim için maskeden, dezenfektandan kazanacağımız paradan bin kat pahalıydı ve resmen tüm eczacı gruplarında coşkuyla karşılandı. Zira biz eczacılar olarak biraz takdir edilmek istiyoruz.”

BBC

‘ÇOĞU ŞAHSA SMS KODU ŞİMDİ GİTMEDİ’

İlk olarak 57-65 yaş arasındakilere SMS ile kod gittiğini söyleyen eczacılar, bu yaş aralığında yer almayan lakin çalışmak zorunda olduğu ve konutta kalamadığı için maskeye muhtaçlık duyan bireylerin maskeye ulaşmakta zorluk yaşadığını tabir ediyor. Etimesgut’taki eczacı, her vatandaşa maske ulaşsa bile ’10 gün için beş maskenin’ çalışan şahıslara yetmeyeceğini zira maskelerin ömrünün birkaç saat olduğunu söylüyor:

“Maske iletisi gitmeyen lakin ivedilikle maskeye ulaşması gereken beşerler maskeye ulaşamıyor, çalışan nüfus görmezden geliniyor. Ayrıyeten diyelim ki beş kişilik bir ailedeki tüm telefon çizgileri tek bir kişinin üzerine kayıtlı. Bu durumda beş kişi için yalnızca bir SMS kodu gidiyor.

“Maskeye muhtaçlığı olan lakin ulaşamayan çalışan şahıslar bize karşı daha gergin oluyor. Maskelere bir tavan fiyat belirlenip, kesinlikle satın alınarak da ulaşabilir olması gerekiyor.”

TEB Başkanı Erdoğan Çolak da “Maskeye ulaşamayan çalışanlar ve kanser hastaları, diyaliz hastaları üzere yüksek risk grubundakiler var. Ayrıyeten göçmen ve mültecilerin ya da şu anda ikametgahında olmayan bireylerin maskeye nasıl ulaşacağı konusunda çözülmemiş durumlar mevcut” diyor.

Çolak, “Ücretsiz maskelerle birlikte, devletin belirlediği sabit bir fiyat karşılığında eczanelerden maske satışının da yapılmasını öneriyoruz” tabirlerini kullanıyor.