‘Covidsiz patika’da karaciğer nakli

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Tüm dünyayı tesiri altına alan Covid-19 pandemisinde nakil bekleyen hastaların inançlı tedavisine ait bilgiler paylaşan Medipol Mega Üniversite Hastanesi Organ Nakli Bölümü’nden Prof. Dr. Murat Dayangaç, resmi olarak birinci hadisenin bildirildiği 11 Mart’tan birkaç gün sonra ortalarında Medipol Mega Üniversite Hastanesi’nin de bulunduğu birçok üçüncü basamak tedavi merkezinin Covid hastanesi olarak belirlendiğini söyledi.

Medipol Mega Üniversite Hastanesi’nin sürece yeterli bir planlamayla hazırlandığını anlatan Prof. Dr. Murat Dayangaç, “Aynı kompleks içinde yer alan 3 ana hastane binasından biri ve üç ağır bakım ünitesinden bu bina ile direkt ilişkili olan bir tanesi, Covid hastalarının bakımı için yine düzenlendi. Tıpkı vakitte Covid kuşkusu taşıyanların görüleceği poliklinikler de olağan hastane nizamından ayrıldı. Covid hastalarının akciğer tomografilerinin çekileceği radyoloji ünitesi ve gereğinde tekrar bu hastalar için kullanılacak girişimsel radyoloji kısmı bile izole edildi. Organ nakli hastalarının yattığı servis, ayaktan geldikleri poliklinik ve buralarda vazifeli sıhhat çalışanları da Covid ile ilgili rastgele bir vazifenin dışında tutuldu. Tüm bunlara organ nakli ameliyatlarının yapıldığı ameliyathaneler ve bu ameliyatlarda yer alan sıhhat çalışanlarının da korunması eklenince, baştan itibaren ‘Covid’siz patika’ ismiyle anılan çalışma ortamına sahip olduk” dedi.

“DURUMU KRİTİK HASTALARI BEKLETEMEZDİK”

Prof. Dr. Murat Dayangaç, bu süreçte nakillere yönelik çizdikleri rotayı ise şöyle açıkladı:

“Acil olmayan böbrek nakillerinin bir mühlet durdurulması istikametindeki Türk Nefroloji Derneği ve Sağlık Bakanlığı önerileri uyarınca böbrek nakline orta verdik. Lakin karaciğer nakli hastaları, diyaliz üzere bir talihe sahip değil. Örneğin karaciğer yetmezliği ileri düzeyde olan birine, hele de vericisi hazırken beklemesini söylemek kolay değil. Hastaların büyük kısmı ileri derecede karaciğer yetmezliği yahut karaciğer kanseri olan hastalar. Münasebetiyle onların uzun mühlet inançlı bir halde bekleyebileceklerini garanti edemezdik. Dünyada çabucak tüm ülkeler misal bir çelişkiyle karşı karşıya kaldı. Milletlerarası Karaciğer Hastalıkları ve Karaciğer Nakil Dernekleri, süratle sıhhat çalışanlarına yol gösterebilmek gayesiyle kılavuzlar yayımladı, milletlerarası iştirakli görüntü konferanslar düzenlendi. Fakat her ülkenin hatta her merkezin şartları birbirinden farklı olduğu için, bu kılavuzları hastaların faydasına olacak formda uygulamayı benimsedik.”

“COVID NEDENİYLE RİSK 2 KATA ÇIKTI”

Kısa mühlet içinde pandeminin öncelikle ve en ağır halde etkilediği İtalya’dan çok sayıda data geldi. Karaciğer nakli olmuş hastalarda Covid’e yakalanma durumunda, olağan bireylere nazaran 2 kata yakın artmış mevt riski bildirildi. Bu nedenle nakil sonrası sistemli poliklinik denetimlerini mümkün olduğunca seyrelttik ve hastaların tetkiklerini yaptırıp sonuçlarını mail yoluyla göndermelerini istedik ve telefonla irtibat kurmayı tercih ettik. Daha da kıymetlisi Covid’e bağlı mevt riski, karaciğer yetmezliği nedeniyle bekleme listesinde olup da Covid’e yakalanan hastalarda daha da yüksekti. Bunun üzerine bir de Covid olmasa da karaciğer yetmezliğinin daha da derinleşmesi ya da kanseri olan hastaların yayılım nedeniyle tedavi şansını kaçırmaları riski eklenince, saydığımız durumlardaki hastaların karaciğer nakillerini ertelemeden yapma kararı aldık. Bu süreçte yayınlanan memleketler arası kılavuzlar ve Sağlık Bakanlığı önerileri de bu haldeydi.

HASTA VE AİLEYE BİLGİLENDİRME

Covid gölgesi altında karaciğer nakillerine devam etmeye karar verdiğimizde birinci yaptığımız şey, hastaları ve vericileri bu şartlar altında nakil olmanın mümkün fayda ve riskleri konusunda daha güzel bilgilendirmek oldu diyen Prof. Dr. Murat Dayangaç, “Bunun için özel onam formları hazırladık. Sonuçta canlı vericili karaciğer nakli yalnızca hastayı değil, karaciğer vericisini ve hatta bütün aileyi içeren kapsamlı bir süreç. Aslında her şeyin önünde de verici güvenliği yer alıyor. Bu nedenle bizi en fazla zorlayan şey, aslında vericiler ile ilgili sorumluluğumuz oldu. O denli ki pandeminin başlamasının akabinde ertelediğimiz bütün hastalar, verici güvenliği nedeniyle ertelendi. Örneğin 50 yaş üzeri erkek vericileri ya da ölçülü teneffüs yolu problemleri olan vericileri erteledik. Ne vakit ki hadise sayıları azaldı ve hastanedeki son Covid hastası da taburcu oldu, bu hastaları ondan sonra ameliyata aldık” sözlerini kullandı.

OPERASYONDAN 72 SAAT EVVEL TEST

Covid periyodunda gerçekleştirilen nakillerde alınan ve alınmaya devam eden tedbirler hakkında da konuşan Prof. Dr. Murat Dayangaç kelamlarını şöyle tamamladı:

“Bu bahiste da milletlerarası kılavuzları takip etmeyi benimsedik. Hasta, verici ve refakatçilerinin, organ nakli servisine yatmadan Covid testlerinin negatif olduğundan emin olduk. Ayrıyeten hastada ve vericisinde ameliyattan evvelki 72 saat içinde Covid testini tekrarlayıp negatif olduğundan emin olduk ve tekrar kılavuzlarda belirtildiği biçimde akciğer tomografisi yaparak Covid mümkünlüğünü dışladık. Hasta ve vericiler, ameliyat sonrası Covid’den korunmuş ağır bakıma alındılar ve en kısa vakitte servise yatırıldılar. Bu devirde ortalama ağır bakım yatış mühleti bir gece ile hudutlu kaldı. Esasen Covid öncesi de Organ Nakli servisinde el hijyeni çok sıkı uygulanmaktaydı. Bunun üzerine ferdî esirgeyici ekipman uygulaması da eklenince aslında daha da inançlı bir ortam sağlanmış oldu.”