Çarpık Ayak Sendromu: Nedenleri, Tanısı ve Tedavi Yöntemleri

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Çarpık Ayak Sendromu

Çarpık ayak sendromu, doğuştan gelen bir deformite olup, hastaların yaklaşık yarısında yalnızca tek ayak, diğer yarısında ise her iki ayak birden etkilenmektedir. Bu sendromun nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, ikiz kardeşlerde görülme oranının yaklaşık %33 olması, genetik yatkınlığın rol oynayabileceğini düşündürmektedir.

Çarpık Ayak Sendromu Nedir?

Çarpık ayak, tıbbi olarak Club foot, Pes Ekinovarus veya Yumru Ayak olarak adlandırılan doğumsal bir deformitedir. Kısaca PEV olarak da anılmaktadır. Bu durum, etkilenen ayak veya ayakların bilekten içe dönük bir pozisyonda olmasıyla karakterizedir. Tedavi edilmediği takdirde, birey yalnızca bileğinin üst kısmına veya ayağının yan tarafına basarak yürüyebilir. Ancak uygun tedaviyle, hastaların büyük bir kısmı çocukluk döneminin ilk yıllarında düzelme gösterir. Çarpık ayak sendromu, doğumlarda en sık rastlanan doğumsal deformitelerden biridir ve her 1000 doğumda yaklaşık 1 oranında görülmektedir. Vaka dağılımı açısından, her iki ayakta deformite (bilateral) ve yalnızca bir ayakta deformite (unilateral) şeklinde iki ana grup bulunmaktadır. Erkek bebeklerde, kız bebeklere göre daha fazla görülme riski bulunmaktadır. Tek ayak deformitelerinde, etkilenen ayak diğer ayaktan daha küçük kalabilir. Bazen, tedavisi çok daha basit olan ve doktor takibi eşliğinde kendiliğinden düzelebilen, ana rahmindeki bebeğin duruşundan kaynaklanan geçici bir pozisyonel şekil bozukluğu olan Metatarsus Adduktus (postural-pozisyonel PEV) ile karıştırılabilir.

Çarpık Ayak Sendromu Tarihçesi

Çarpık ayak sendromu, tarihi oldukça eski dönemlere uzanır. Eski Mısır’da bu deformiteye ait resimlere rastlanmıştır; ancak ilk yazılı bilgiler MÖ 4. yüzyılda ünlü hekim Hipokrat tarafından kaleme alınmıştır. Hipokrat, tedavi yöntemleri arasında, doğumdan hemen sonra deformitenin cerrahi müdahale olmadan, el veya bandajlar ile yapılan manipülasyonlarla düzeltilmesini önermiştir. Son elli yıl içinde, çok çeşitli cerrahi ve cerrahi olmayan tedavi yöntemleri uygulanmış olsa da, günümüzde en yaygın tedavi yöntemi Ponseti Metodudur. Bu yöntem, Dr. Ignacio V. Ponseti tarafından 1930’lu yıllardan beri kullanılmakta olup, 1963 yılında sonuçları açıklanmıştır. Ancak bu yöntem, 2000’li yıllarda geniş çaplı kabul görmeye başlamıştır. Uygulama ile tedaviye sadık kalındığında başarı oranı %95 civarındadır.

Çarpık Ayak Sendromu Tanısı

Geçmişte, bu rahatsızlığın anne karnındaki duruş bozukluğundan kaynaklandığı düşünülmekteydi. Ancak gelişen tıp teknolojisi ve detaylı ultrason görüntüleme yöntemleri sayesinde, gebeliğin 16. haftasında tanı konulabilmektedir. Bazı durumlarda, bebeğin duruş pozisyonu nedeniyle doğumda fark edilmese bile, doğum sonrası kolaylıkla teşhis edilebilmektedir. Bebek doğar doğmaz yapılan muayenelerde, ayaklarda içe dönüklük ve eğrilikler gözlemlenebilir. Hekim, muayene sırasında şu bulgulara dikkat eder:

• Ayak kirişinin yüksekliği
• Başparmağın içe dönüklüğü
• Topuğun içe dönüklüğü
• Ayak bileğinin aşağı bakıyor olması

Çarpık ayak hastalığının en belirgin özelliği, ayağın eğriliğini düzeltmeye çalıştığınızda düzelmemesidir.

Çarpık Ayak Sendromu Sebebi Nedir?

Çarpık ayak sendromu, yenidoğan bebeklerde sıkça karşılaşılan bir durumdur. Her 1000 doğumda bir görülmekte olup, çarpık ayaklı bir ikinci bebeğin dünyaya gelme olasılığı ise 30’da birdir. Çarpık ayak sendromunun kesin nedeni bilinmemektedir, ancak genetik bir hastalık olduğu düşünülmektedir. Ailelerin bu duruma sebep olan herhangi bir eylemi olmamakta ve bu nedenle ebeveynlerin kendilerini suçlu hissetmeleri için bir neden bulunmamaktadır. İyi bir tedavi ile çarpık ayak, özürlülüğe yol açmaz ve tedavi edilen bireyler, tamamen normal ve aktif bir yaşam sürdürebilirler.

Çarpık Ayak Sendromu Tedavisi Nasıldır?

Ponseti yönteminde, doktor, kısa ve dar olan bağları ve tendonları uzatmak için bebeğin ayağına nazik bir masaj uygular. Bu masaj, her hafta yaklaşık 1 dakika sürer. Ardından, ayak alçıya alınır; alçı, parmaklardan kasık bölgesine kadar uzanmalıdır. Alçı, masaj sonrasındaki pozisyonu koruyarak, bir sonraki alçıya kadar yumuşak dokuların gevşemesine yardımcı olur. Böylece, ayaktaki kemikler ve eklemler, normal konumlarına getirilmiş olur. Tedaviye, bağların esnekliğinin en iyi olduğu yaşamın ilk 3 haftasında başlanması önerilmektedir.