Dünya İlk Yardım Günü ve İlk Yardımın Önemi
Acil Tıp Uzmanı Dr. Sevilay Karaduman, acil durumlarda hızlı ve doğru müdahalenin hayati önem taşıdığına dikkat çekmek amacıyla her yıl Eylül ayının ikinci cumartesi gününün Dünya İlk Yardım Günü olarak kutlandığını hatırlatıyor. Dr. Karaduman, “Trafik kazasında arabada sıkışan bir kişiyi iyi niyetle kurtarmaya çalışırken, yanıklara macun veya yoğurt sürmek gibi yanlış uygulamalar, bayılana tokat atmak veya soğan koklatmak gibi hatalı davranışlar, çoğu kişinin ya başına gelmiştir ya da tanıklık etmiştir” dedi.
Özellikle trafik kazaları gibi acil durumlarda, iyi niyetle yardıma koşan kişilerin bir anlık dikkatsizlikle kendilerini kazazede durumuna sokabildiğini vurgulayan Uzm. Dr. Karaduman, ilk yardım sürecinde dikkat edilmesi gereken önlemleri şu şekilde sıraladı:
- Kendi Güvenliğimizi Sağlamak: İlk olarak kendi güvenliğimizi, ardından çevrenin güvenliğini sağlamalıyız. Kazaya giderken aracımızı güvenli bir yere park etmeliyiz ve araçtan inerken trafik akışını dikkatle kontrol etmeliyiz. Unutmayın, panik haliyle herkesin dikkati dağılmış olabilir.
- İşaretleme Yapmak: Akan trafiğin tehlike oluşturmaması için işaret dubaları yerleştirmeliyiz ve kazazede etrafındaki kalabalığı sakinleştirmeliyiz. Yani kazazedeye yardım etmeye başlamadan önce, kendi güvenliğimizi sağlamalıyız. Unutmayın, ölü kahramanlar hayat kurtaramaz.
- Acil Yardım Çağrısı: Acil durumlarda ilk müdahale, ilk yardım eğitimi almış kişiler tarafından yapılmalıdır. Eğitim almamış kişilerin yapması gereken ilk şey, kazanın yerini ve tam adresi hemen 112’ye bildirmektir. Arayan kişi sakin bir şekilde olayı kısaca anlatmalı, ne zaman ve nerede olduğu, kaç kişinin etkilendiği gibi bilgileri net bir şekilde vermelidir.
Yanlış Uygulamaların Doğru Alternatifleri
Acil Tıp Uzmanı Dr. Karaduman, trafik kazalarının yanı sıra küçük ev kazalarında da sıkça karşılaşılan yanlış ilk yardım uygulamalarına örnekler vererek, doğru yöntemleri şöyle açıkladı:
- Hata: Trafik kazasında sıkışan kişiyi karga tulumba çıkarmak.
Doğrusu: Sıkışan kişiyi çıkarmak yerine, profesyonel yardım gelene kadar yerinde tutmak en güvenli yaklaşımdır.
- Hata: Batan cisimleri yerinden oynatmak.
Doğrusu: Yabancı cisimlerin kontrolsüz şekilde çıkarılması risklidir. Bu durumda, ambulans çağrılmalı ve cisimlerin hastane ortamında çıkarılması sağlanmalıdır.
- Hata: Bayılan kişiye tokat atmak veya su dökmek.
Doğrusu: Bayılan kişinin ayaklarını yükseltmek, dolaşımın toparlanmasına yardımcı olabilir. Kişinin başını ve gövdesini yana çevirmek, aspirasyon riskini en aza indirir.
- Hata: Yanıklara yoğurt veya salça sürmek.
Doğrusu: Yanık bölgeyi soğutmak için temiz suya tutmak veya buz uygulamak gerekir. Buzu doğrudan cilde temas ettirmemek için ince bir havlu ile sarmak önemlidir.
- Hata: Kimyasal madde zehirlenmesinde kişiyi kusturmak.
Doğrusu: Kimyasal maddeye maruz kalan kişiyi kusturmaya çalışmak yanlıştır. Kişi asla kusturulmamalıdır.
- Hata: Ateşli kişiyi battaniyelere sarmak.
Doğrusu: Yüksek ateşte ince giyinmek ve serin duşlar almak en doğru yaklaşımdır. Alkolle cilt ovmak ise tehlikeli olabilir.
- Hata: Burnu kanayan kişinin başını geriye atmasını istemek.
Doğrusu: Burun kanamalarında başı öne eğmek ve burun deliklerine 15 dakika basınç uygulamak gerekmektedir.