Füreya Koral: Türkiye’nin İlk Profesyonel Seramik Sanatçısı

ABONE OL

News

January 24, 2025 10:32

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Füreya Koral, Türkiye’nin seramik sanatında öncülerinden biri olarak tanınmaktadır. Sanatçı, açtığı sergiler, yaptığı çalışmalar ve kazandığı ödüllerle adını duyurmuş, hayatı Ayşe Kulin’in yazdığı bir romana da ilham vermiştir. Kulin’in 2000 yılında yayımladığı otobiyografik roman, Füreya Koral’ın yaşamına ve sanatına ışık tutmaktadır. Peki, bu başarılarla anılan Füreya Koral kimdir, nerede doğmuştur ve hayatı boyunca neler yapmıştır?

Füreya Koral’ın Hayatı

Füreya Koral, 1910 yılında Büyükada‘da dünyaya gelmiştir. Lise eğitimine Notre Dame de Sion Kız Lisesi‘nde devam etti. Ardından İstanbul Üniversitesi‘nde Felsefe eğitimi alarak akademik hayatına yön verdi. Dönemin ünlü Macar keman virtüözü olan Charles Berger‘den özel keman dersleri almış, aynı zamanda bu kişinin sonradan teyzesi Aliye Berger ile evleneceğini öğrenmiştir. Koral, iki yıl süren bir evliliğinin ardından dönemin milletvekili Kılıç Ali ile evlenerek Ankara’ya taşınmış, burada Mustafa Kemal Atatürk’ün yakın çevresinde yer almıştır. Mustafa Kemal’in vefatının ardından, 1939 yılında eşiyle birlikte İstanbul’a dönmüştür.

Sanat Kariyeri

1940-1944 yılları arasında müzik eleştirileri yazmış ve çeşitli çeviriler yapmıştır. 1945 yılında verem hastalığına yakalanmış, tedavi amacıyla 1947’de İsviçre’de Leysen’deki bir sanatoryuma gitmiştir. Uzun süren tedavi sürecinde, Londra’da yaşayan teyzesi Fahrelnissa Zeid, sanatla ilgilenmesi için ona çeşitli materyaller göndermiştir. Bu göndermeler arasında seramikçilik için gerekli aletler de bulunmaktaydı ve bu sayede Koral, seramik sanatına ciddi bir şekilde yönelmeye başlamıştır.

Füreya Koral’ın Eserleri

Koral, 1951 yılında Paris’te açtığı ilk sergisiyle seramiği bir sanat dalı olarak tanıtmıştır. O dönemde seramik sanatının Batı’da yeni bir olgu olarak görülmesi, Koral’ın eserlerinin dikkat çekmesine yol açmıştır. Eserlerinde doğu kültürüne ait simgeleri, kimlikleri ve kolektif bellek unsurlarını taşıyan bir anlatımsal yaklaşım sergileyerek yenilik ve orijinallik arayışı içinde olmuştur. İlk sergisinden sonra İstanbul’da da eserlerini sergileyerek büyük ilgi görmüştür.

Tabaklar, Koral’ın en önemli formlarından biriydi; ancak duvar panoları, sanatçının en çok önem verdiği çalışmalardı.
1955-1975 yılları arasında, büyük boyutlu seramik duvar panolarıyla çeşitli yapıların iç ve dış yüzeylerini süslemiştir. Bu çalışmalarıyla geleneksel çini sanatını modern mimariye kazandırmıştır.
Eserlerinin çoğu soyut karakter taşımakta olup, Osmanlı camilerindeki İznik çinilerinin durağan havasına karşılık, Koral, eserlerinde İstanbul’daki güncel yaşamın hareketliliğini yansıtmıştır.
1970’lerde iç ve dış mekan panolarının yanı sıra objeler de tasarlamaya başlamıştır. 1973 yılında İstanbul Porselen Fabrikası için özel bir seri tasarlamıştır.
Başlıca eserleri arasında, 1963 yılında Ankara’daki Ulus Çarşısı, 1966’da İstanbul Manifaturacılar Çarşısı, 1969’da Ziraat Bankası ve 1970’lerde Divan Oteli için yaptığı panolar sayılabilir.
1980-1985 yılları arasında “Mahalle” adını verdiği küçük seramik ev kompozisyonları ile eski İstanbul sokaklarını yeniden canlandırmayı amaçlamıştır.

Ölümü ve Mirası

Füreya Koral, 1997 yılında, 87 yaşında hayata gözlerini yummuştur. Sanatı ve eserleri, Türk seramik sanatının gelişimine büyük katkılar sağlamış, birçok sanatçıya ilham kaynağı olmuştur.