Gökbilimcilerin Dev Kahverengi Cüce Keşfi

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Gökbilimcilerin Yeni Keşfi: Dev Kahverengi Cüce

Kısa bir süre önce gökbilimciler, bilinen en büyük kahverengi cücelerden birini keşfetti. Bu devasa cisim, Jüpiter’in 75 ile 90 katı arasında bir kütleye ve yaklaşık 8.000 K (yaklaşık 7.725° Santigrat) sıcaklığa sahip. Karşılaştırma yapmak gerekirse, Güneş’in yüzey sıcaklığı yalnızca 5.772 K (yaklaşık 5.500° Santigrat) düzeyindedir. Araştırmacılar, 2019 ve 2020 yıllarında Avrupa Güney Gözlemevi’nin Çok Büyük Teleskobu’nu kullanarak bu çok sıcak ve aşırı büyük kahverengi cüceyi gözlemlediler. Elde edilen bulgular ise kısa bir süre önce Nature Astronomy dergisinde yayımlandı.

Kahverengi Cüce Nedir?

Kahverengi cüceler, gezegenler ile yıldızlar arasında ilginç bir konumda yer alan gök cisimleridir. Bu cisimler, Jüpiter gibi gaz devlerinden daha büyük olmalarına rağmen, küçük yıldızlardan daha küçüktürler. Kahverengi cüceler, yıldızların nükleer füzyon için gereken hidrojen yakma kütlesine sahip olmadıkları için bazen “başarısız yıldızlar” olarak da adlandırılır. Son araştırmada, ekip daha saygılı bir yaklaşım benimseyerek bu cismi (WD 0032-317B) “ışınlanmış Jüpiter benzeri” olarak tanımlıyor. Bu kahverengi cüce, Dünya’dan 1.406 ışıkyılı uzaklıkta bulunan bir beyaz cüce yıldızın etrafında dönmektedir. Araştırmacılar, bu kahverengi cücenin yaklaşık bir milyon yıl önce, partneri beyaz cüceyle birlikte bir gaz zarfı içinde bulunduğunu öne sürüyor.

Gece Tarafı Yıldızla Bakan Taraftan Çok Daha Soğuk

Kahverengi cüceler, yıldızların parlaklıklarını ve etkin sıcaklıklarını gösteren Hertzsprung-Russell diyagramında genellikle en soğuk ve en sönük cisimler olarak kabul edilir. Bu nedenle, keşfedilen cismin yüksek sıcaklığı oldukça dikkat çekicidir. Kahverengi cüce, beyaz cüce komşusuyla gelgit kilitlidir; yani kavurucu gündüz tarafı her zaman, yüzey sıcaklığı yaklaşık 37.000 K (yaklaşık 36.725° Santigrat) olan beyaz cüceye bakmaktadır. Ancak, kahverengi cücenin gece tarafı sıcaklığı, yıldızla bakan tarafına kıyasla çok daha düşüktür ve yaklaşık 2.000 K (yaklaşık 1.725° Santigrat) civarındadır.

Kahverengi cüceleri sıcak Jüpiterler ile karşılaştırmak, yani ev sahibi yıldızlarının etrafında dönen ve onları aşırı sıcak yapan gaz devleriyle benzetmek yeni bir olgu değildir. 2021 yılında gökbilimcilerin Jüpiter’de, kahverengi cücelere benzer şeritler ve kutup fırtınalarına dair kanıtlar bulması, bu benzetmenin daha önce fark edilenden daha uygun olduğunu kanıtladı. Bununla birlikte, kahverengi cüceler suyun kaynama noktasından daha soğuk olabilmektedir. Bilinen en soğuk kahverengi cüce ise -23° Santigrat gibi bir sıcaklığa sahip olup, bu durum bazı tanımlara göre onu bir kahverengi cüce değil, sıra dışı bir öte gezegen olarak sınıflandırmaktadır.