Çay ve Simit Fiyatları: Ailelerin Ekonomik Zorlukları

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Çay ve Simit Hesabı: Ailelerin Ekonomik Zorlukları

“Beş kişilik bir aile, her öğün yalnızca çay ve simit tüketse bile asgari ücretten daha fazla harcama yapmak zorunda kalıyor. Bu evin elektrik ve kirasını kim ödeyecek? Bu zalim yönetim, bu aziz millete bir bardak çayla bir simiti bile layık görmüyor.” Bu sözler, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 1993 yılında, dönemin Başbakanı Tansu Çiller’i eleştirdiği bir konuşmasında sarf ettiği ifadelerdi. Ancak günümüzdeki ekonomik koşullar, bu sözlerin iktidarını da “zalim yönetim” sınıfına sokmuş durumda.

Dün İstanbul’da simidin fiyatı resmen 10 TL oldu. Çayın ortalama fiyatı ise 15 TL olarak belirlendi. Dışarıda sadece çay içip simit yediğinde, beş kişilik bir ailenin günlük harcaması 375 TL’ye ulaşırken, bu da aylık 11.250 TL yapıyor. Oysa asgari ücret sadece 11.402 TL.

Simite Gelen Zamlar

Seçim sonrası uygulanan vergi ve akaryakıt zamları, halkın temel tüketim ürünlerine büyük bir yük getirmeye devam ediyor. Ekmekteki zam tartışmaları sürerken, son olarak İstanbul’da simidin satış fiyatı da arttı. Geçtiğimiz günlerde 7 TL’ye satılan 100 gram simit, resmi bir kararla yüzde 42.85 zamlanarak 10 TL’ye yükseldi.

Simide gelen zammı duyuran İstanbul Un-İş Esnaf Odası Başkanı Şaban Özdemir, “Maliyet zamları durmazsa yeni zamlar gelecektir. 6.000 TL olan dükkân kiraları 20.000 TL’ye çıktı. TMO’nun piyasaya sattığı ucuz un kalmadı. Yılbaşında 550-600 lira olan bir çuval un, şimdi 800 liraya çıktı. Tüm bu etkenler bizi zamma mecbur kıldı” dedi. Küçük esnafın zor durumda olduğunu vurgulayan Özdemir, “Zincir marketler, kendi fırın bölümlerinde daha düşük maliyetle simit ve poğaça satıyor. Bu duruma bir çözüm bulunmalı. Ayrıca, hiçbir banka küçük esnafa kredi vermiyor. İyice köşeye sıkıştık ve bir de haksız rekabetle baş etmeye çalışıyoruz” şeklinde konuştu.

Maliyetlerin durmadığını belirten Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı ise, “Ekmeğe son 9 ayda yüzde 40 zam yapıldı. Ancak un çuvalı sadece son 20 günde 90 lira arttı. Ayın 14’ünden sonra Ticaret Bakanlığı ile görüşeceğiz. Gerekirse Hazine ve Maliye Bakanlığı ile de görüşebiliriz. Bir çözüm bulunması gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Damacana Su Fiyatları Artıyor

Mayıs ayından bu yana 19 litrelik damacana su fiyatlarına üç kez zam yapıldı. En ucuz damacana su fiyatı 35 lira olarak belirlenmişken, maliyetlere ve markalara göre bu fiyat 80 liraya kadar çıkabiliyor. Dört kişilik bir ailenin her ay ortalama damacana su için 600 lira ayırması gerekiyor.

Su Fiyatları 100 TL’ye Ulaşabilir

İstanbul Gazoz Su Şerbet Boza Turşu ve Sirke İmal Edenler ve Satanlar Esnaf Odası Başkanı Ahmet Turan Akkaya, damacana suya her ay yeni bir zam yapıldığını vurguladı. “Şaşkın ördek gibiyiz. Fiyatların nerede duracağını bilmiyoruz” diyen Akkaya, “Eskiden suda tarifeli fiyat belirledik. Akaryakıta zam gelmeye devam ettikçe, su zamları da durmayacak. Bu gidişle 100 lirayı bulur” şeklinde konuştu. Türkiye’de yaklaşık 10.000 su bayisinin bulunduğunu, artan maliyetler nedeniyle bu sayıdan yaklaşık yüzde 10’unun kapandığını belirten Akkaya, “Su fiyatlarının artışı nedeniyle yurttaşlar, arıtma cihazlarına yönelmeye başladı” dedi.

Türkiye’de çoğunluğu yabancı olan 300 marka su mevcuttur. 2016 yılında yıllık kişi başı ortalama ambalajlı su tüketimi 148 litre iken, bu oran 2019’da 140 litreye, 2022’de ise 126 litreye gerilemiştir.