Besin Zehirlenmesine Dikkat: Belirtiler ve Önlemler

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Besin Zehirlenmesine Dikkat!

İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Edvin Murrja, besin zehirlenmesinin belirtilerinin, zehirlenmeye neden olan mikroorganizmalara bağlı olarak değişiklik gösterdiğini vurguluyor. “Belirtilerin çeşitliliği kadar, bu belirtilerin ne zaman ortaya çıktığı da önemli bir faktördür. Bazen besin alındıktan sadece birkaç saat sonra belirtiler başlar, bazen ise günler sonra kendini gösterir. Ancak genel olarak, başlıca belirtiler arasında bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal (su gibi ya da kanlı) ve ateş yer alır” diyor.

Hayati Sonuçlar Doğurabilir

Dr. Murrja, besin zehirlenmesine yol açabilen mikroorganizmaların çeşitlilik gösterdiğini belirtirken, norovirüs, rotavirüs gibi virüslerin yanı sıra salmonella, E. coli gibi bakterilerin ve bazı parazitlerin de enfeksiyona neden olabileceğini ifade ediyor. Enfeksiyon etkenlerinin besinlere bulaşma yollarını şu şekilde sıralıyor:

• Besinleri hazırlayan kişi hastaysa, elleri aracılığıyla yiyeceklere mikropları bulaştırabilir.
• Uygun olmayan koşullarda saklanan yiyeceklerdeki mikroplar, el ya da yeme yoluyla insana geçebilir.
• Besinler iyi yıkanmadıysa ya da üzerindeki bakteriler ölene kadar pişirilmediyse hastalık oluşturabilir.
• Yiyeceklerin hazırlanmasında kullanılan kesme tahtası veya bıçaklar düzgün temizlenmediyse, yiyeceklerdeki mikroplar diğerlerine de bulaşabilir.

Murrja, besin zehirlenmesine yol açan etkenlere bağlı olarak belirtilerin değişkenlik gösterdiğine dikkat çekiyor: “Belirtiler, besin alımından birkaç saat sonra veya birkaç gün sonra ortaya çıkabilir. Ancak, başlıca belirtiler bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal (su gibi veya kanlı) ve ateşdir. Nadir durumlarda, görme bozukluğu, sersemlik, eller ve kollarda uyuşma, karıncalanma gibi nörolojik belirtiler de görülebilir” diyor.

Bu Şikayetler Varsa Hemen Hastaneye Gidin!

Peki, ne zaman sağlık kuruluşuna başvurmak gerekiyor? Çocuklar, yaşlılar, hamileler veya kronik hastalığı olan bireylerin derhal hastaneye gitmesi gerektiğini belirten Dr. Murrja, bahsi geçen risk grubunda yer almayan kişilerin şu belirtiler görüldüğünde acilen hastaneye gitmelerini öneriyor:

• Ateş 38.5°C ve üzerindeyse;
• Günde 6’dan fazla tuvalete gitmek gerekiyorsa;
• Dışkıda kan varsa;
• Karın ağrısı çok şiddetliyse;
• Sıvı kaybına rağmen iştah yoksa;
• Yorgunluk, ağız kuruluğu, kas krampları, koyu renkli idrar gibi susuzluk belirtileri geliştiyse.

Besin zehirlenmesi tanısı koymak için hekim, belirtileri ve hastanın son bir hafta içinde tükettiği gıdaları inceliyor. Tansiyon, nabız, ateş ve kilo değerleri kontrol ediliyor. Gerekli görüldüğünde kan ve dışkı testleri yapılıyor. Vücutta sıvı eksikliği varsa, sıvı takviyesi yapılıyor ve belirtilere yönelik bir tedavi planı oluşturuluyor. Besin zehirlenmesi durumunda nadiren antibiyotik kullanımı gerekebilir. Hangi mikroorganizmanın etkisi altında kalındığı bilinmese bile, genellikle hasta birkaç gün içinde tedaviye olumlu yanıt verip iyileşiyor.

Dr. Murrja, besin zehirlenmesi durumunda yapılması gerekenler hakkında şu bilgileri veriyor:

• Elleri sık sık yıkamak çok önemlidir. Ellerin en az 20 saniye boyunca yıkanması ve iyi bir sabun kullanılması gerekir. Ellerin yıkanması gereken başlıca durumlar şunlardır: Tuvalete gittikten sonra, bebek bezini değiştirdikten veya hayvanlarla temas ettikten sonra.
• Yemek pişirme gereçleri (tencere, tava, çatal, kaşık) de iyi yıkanmalıdır.
• Yaz aylarında buzdolabının sıcaklık ayarını kontrol edin. Yiyeceklerin bozulmaması için buzdolabının sıcaklığı 4°C ve altında olmalıdır. Dondurucu kısmının sıcaklığı ise en az -18°C olmalıdır.

Çiğ Yiyeceklerden Uzak Durun

Dr. Murrja, özellikle az pişmiş ve çiğ yiyeceklerin enfeksiyon etkenlerinin kolayca üreyebileceği bir ortam oluşturduğunu belirterek, dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle sıralıyor:

• Az pişmiş yiyeceklerden kaçınmak en iyisidir. Yaz aylarında az pişmiş etlerden uzak durmayı tercih edin. Kaynatma veya buharda pişirme yöntemleri daha sağlıklı bir seçim olabilir.
• Pişirdiğiniz yemekleri, oda sıcaklığına gelir gelmez buzdolabına koyun.
• Çiğ etlerin hazırlanması ve saklanması sırasında diğer yiyeceklerle temas etmemesine özen gösterin; zira bu, zararlı bakteri ve virüslerin bulaşmasına neden olabilir.
• Çiğ veya yarı çiğ etleri keserken kullandığınız bıçak, kesme tahtası ve maşa gibi aletleri temizlerken, çevreye su sıçratmamaya dikkat edin. Enfeksiyon etkenleri suyla birlikte yayılabilir.
• Pastörize ya da kaynatılmış süt kullanın. Çiğ süt içmeyin, çiğ süt ile yapılmış dondurma ve yumuşak peynir tüketiminden kaçının.

Meyve ve Sebzeleri İyi Yıkayın

Yaz aylarında bol miktarda tüketilen sebze ve meyvelerin iyice yıkanması, hatta sirkeli suda bekletilerek temizlenmesi gerektiğini belirten Dr. Murrja şunları söylüyor:

• Meyve ve sebzeleri bol su ile akar suda yıkayın. Bir kapta su ile yıkamak yeterli olmayabilir.
• Ayrıca, marul gibi zor yıkanan besinleri sirkeli suda bekletmekte fayda vardır.
• Salata malzemelerinin iyi yıkanması kadar, yapıldıktan sonra üstü açık ve oda sıcaklığında bekletilmemesi de oldukça önemlidir. Bekleyen salatalık, riskli olabilir; yemekten kaçının!