Besin Zehirlenmesi: Belirtileri, Nedenleri ve Korunma Yöntemleri

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Besin Zehirlenmesi ve Belirtileri

İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Edvin Murrja, besin zehirlenmesinin neden olduğu mikropların çeşitliliğine dikkat çekerek, “Besin zehirlenmesine yol açan etkenlerin türüne bağlı olarak belirtiler değişiklik gösterebilir. Bazen besinin alımından sadece birkaç saat sonra belirtiler ortaya çıkarken, bazen de günler sonra kendini gösterebilir. Ancak genel olarak gözlemlenen belirtiler arasında bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal (su gibi veya kanlı) ve ateş yer alır” diyor.

Hayati Sonuçlar Doğurabilir

Dr. Edvin Murrja, besin zehirlenmesine sebep olan virüs ve bakterilerin sadece tek tip olmadığını, norovirüs ya da rotavirüs gibi virüslerin yanı sıra salmonella, E.coli gibi bakterilerin ve hatta bazı parazitlerin de bu tür enfeksiyonlara yol açabileceğini ifade ediyor. Enfeksiyon etkenlerinin gıdalara bulaşma yollarını ise şu şekilde sıralıyor:

• Besinleri hazırlayan kişi hasta ise, elleri aracılığıyla yiyeceklere mikroplar geçebilir.
• Uygun olmayan koşullarda saklanan gıdalardaki mikroplar, el veya yeme yoluyla insanlara bulaşabilir.
• Besinler iyi yıkanmadıysa veya üzerlerindeki bakteriler yeterince pişirilmediyse hastalık riski oluşturabilir.
• Yiyeceklerin hazırlanmasında kullanılan kesme tahtası veya bıçaklar düzgün temizlenmemişse, bu durum diğer yiyeceklerin de mikrop kapmasına neden olabilir.

Murrja, besin zehirlenmesine neden olan etkenlere göre belirtilerin farklılık gösterdiğine vurgu yaparak, “Bazı durumlarda belirtiler birkaç saat içinde ortaya çıkabilirken, bazı durumlarda günler sonra kendini gösterebilir. Ancak en yaygın belirtiler bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal (su gibi veya kanlı) ve ateş olarak karşımıza çıkar. Nadir olarak görme bozukluğu, sersemlik, eller ve kollarda uyuşma gibi nörolojik belirtiler de gözlemlenebilir” şeklinde açıklama yapıyor.

Bu Şikayetler Varsa Hemen Hastaneye Gidin!

Peki, ne zaman bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir? Dr. Murrja, çocuklar, yaşlılar, hamileler veya kronik hastalığı olan kişilerin derhal hastaneye gitmesi gerektiğini belirtiyor. Diğer bireyler içinse aşağıdaki belirtiler görüldüğünde acilen bir sağlık kuruluşuna başvurulması öneriliyor:

• Ateş 38.5 ve üzerindeyse;
• Günde 6’dan fazla tuvalet ihtiyacı varsa;
• Dışkıda kan varsa;
• Karın ağrısı çok şiddetliyse;
• Sıvı kaybına rağmen iştah yoksa;
• Yorgunluk, ağız kuruluğu, kas krampları veya koyu renkli idrar gibi susuzluk belirtileri geliştiyse.

Besin zehirlenmesi tanısı koymak için hekim, hastanın belirtilerini ve son bir hafta içinde tükettiği gıdaları gözden geçiriyor. Tansiyon, nabız, ateş ve kilo değerleri kontrol ediliyor, gerekirse kan ve dışkı testleri yapılıyor. Vücutta sıvı eksikliği varsa, sıvı takviyesi yapılıyor ve belirtilere yönelik tedavi planı oluşturuluyor. Besin zehirlenmesinin nadiren antibiyotik gerektirdiği ve çoğu hastanın birkaç gün içinde tedaviye olumlu yanıt vererek iyileştiği belirtiliyor.

Dr. Edvin Murrja, besin zehirlenmesi durumunda yapılması gerekenleri şu şekilde sıralıyor:

• Elleri sık sık yıkamak oldukça önemlidir. En az 20 saniye boyunca, iyi bir sabunla yıkanmalıdır.
• Elleri yıkamak gereken durumlar arasında tuvalete gittikten sonra, bebek bezini değiştirdikten sonra ve hayvanlarla temas ettikten sonra gelir.
• Tencere, tava, çatal ve kaşık gibi mutfak malzemelerinin de iyi bir şekilde yıkanması gerekmektedir.
• Yaz aylarında buzdolabının sıcaklık ayarını kontrol etmek önemlidir. Gıda ve içeceklerin bozulmaması için buzdolabı sıcaklığı 4 derece ve altında olmalıdır. Dondurucu kısmının sıcaklığı ise en az -18 derece olmalıdır.

Çiğ Yiyeceklerden Uzak Durun

Dr. Murrja, özellikle az pişmiş ve çiğ yiyeceklerin enfeksiyon etkenlerinin hızla üreyebileceği ortamlar oluşturduğunu belirterek şu önerilerde bulunuyor:

• Az pişmiş gıdaları sevseniz bile yaz aylarında bunlardan kaçınmalısınız. Kaynatma veya buharda uzun süre pişirme yöntemlerini tercih edebilirsiniz.
• Pişirdiğiniz yemekleri oda sıcaklığına gelir gelmez buzdolabına yerleştirin.
• Çiğ etlerin hazırlanması ve saklanması sırasında diğer yiyeceklerle temas etmemesine dikkat edilmelidir; bu, zararlı bakterilerin bulaşmasına yol açabilir.
• Çiğ veya yarı çiğ etleri keserken kullandığınız bıçak, kesme tahtası ve maşa gibi aletleri temizlerken çevreye su sıçramamasına özen gösterin. Bu tür yiyeceklerdeki enfeksiyon etkenleri suyla birlikte diğer yiyeceklere bulaşabilir.
• Pastörize edilmiş veya kaynatılmış süt kullanın; çiğ süt içmekten kaçının, çiğ süt ile yapılmış dondurma ve özellikle yumuşak peynirleri tüketmeyin.

Meyve ve Sebzeleri İyi Yıkayın

Yaz aylarında bolca tüketilen sebze ve meyvelerin iyi bir şekilde yıkanması, hatta sirkeli suda bekletilmesi gerektiğini vurgulayan Dr. Edvin Murrja, şunları belirtiyor:

• Meyve ve sebzeleri bol su ve akar su altında yıkayın. Bir kaba doldurularak yıkanan sebzeler yeterince temizlenmemiş olabilir.
• Ayrıca marul gibi zor yıkanan besinler, sirkeli suda bekletilerek temizlenmelidir.
• Salata malzemelerinin iyi yıkanmasının yanı sıra, yapıldıktan sonra üstü açık ve oda sıcaklığında bekletilmemesi de oldukça önemlidir. Bekleyen salatalık riskli olabilir, bu nedenle tüketilmemelidir!