Çocuklarda Karın Ağrısı: Belirtiler ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Çocuklarda Karın Ağrısı: Dikkat Edilmesi Gerekenler

Özellikle kış aylarının gelmesiyle birlikte çocuklarda üst solunum yolu enfeksiyonları yaygın olarak görülmeye başlanırken, acil servislere yapılan başvuruların en sık nedeni karın ağrıları olmaktadır. Üst solunum yolu enfeksiyonunun tedavi edilmesi genellikle karın ağrısının da düzelmesine yol açar. Ancak bazı durumlarda, karın ağrısının altında cerrahi müdahale gerektirebilecek çok daha ciddi hastalıklar bulunabilir. Bu nedenle anne babaların “karın ağrısıdır, geçer” gibi bir düşünceye kapılmamaları ve özellikle ağrıya eşlik eden diğer belirtileri dikkatle izlemeleri son derece önemlidir.

Çocuk Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Levent Elemen, çocuklarda karın ağrısı hakkında önemli bilgiler paylaşarak, ailelere çeşitli uyarılarda bulunuyor. Gribal enfeksiyonlardan kaynaklanan stres durumlarına, mide-bağırsak hastalıklarından apandisite kadar birçok neden, çocuklarda karın ağrısına neden olabiliyor. Anne babalar, bazen bu belirtileri basit bir gaz sancısı olarak değerlendirip doktora gitmeyi geciktirebiliyor. Ancak unutulmamalıdır ki, çocuklarda karın ağrısı geçici bir durum olabileceği gibi, altında apandisit, bağırsak düğümlenmesi, yumurtalık kistleri ve testis dönmesi gibi cerrahi müdahale gerektiren ciddi hastalıklar da yatıyor olabilir. Bu nedenle ailelerin çocuklarını titizlikle gözlemlemesi gerekmektedir.

Karın ağrısı, çocuklardaki tüm tıbbi acil durumların yaklaşık %15’ini oluşturur. Bu hastaların %10’unda cerrahi nedenli bir karın ağrısı saptandığını belirten Prof. Dr. Levent Elemen, “Neredeyse herkesin yaşamı boyunca en az bir kez karşılaştığı karın ağrısının başlama şekli, yeri, süresi, sıklığı ve eşlik eden bulgular, cerrahi nedenli karın ağrıları hakkında önemli bilgiler sunar; bu bilgiler, tanı ve tedavinin zamanında yapılmasına olanak tanıyarak komplikasyonları önleyebilir.”

Karın Ağrısı ve Eşlik Eden Belirtiler

Solunum Yolu Enfeksiyonları ile Birlikteyse!

Karın ağrısına eşlik eden başka belirtiler varsa, anne babaların çok daha dikkatli olması gerekmektedir. Eğer karın ağrısı solunum yolu enfeksiyonu ile birlikteyse ve başka bir belirti mevcut değilse, karın içinde ince bağırsak etrafındaki lenf nodlarının şişmesi olasılığı düşünülmelidir. Bu tanıyı kesinleştirmek için akciğer grafisi ve tüm batın ultrasonografisi yapılmalı, kan tetkikleri de alınmalıdır. Solunum yolu enfeksiyonunun tedavi edilmesiyle birlikte karın ağrısı da düzeltilebilir. Ancak nadiren karın ağrısında şiddet artışı, hastanın genel durumunda kötüleşme, ateş ve kusma gibi durumlar ortaya çıkabilir. Bu tür belirtiler, karın içindeki yangının ilerlediğini ve durumun akut apandisite evrildiğini düşündürmelidir. Eğer akut apandisit varsa, cerrahi müdahale kaçınılmazdır. Akut apandisit tedavisinin altın standardı, laparoskopik (kapalı) cerrahidir.

İshal Eşlik Ediyorsa

İshalle birlikte karın ağrısı, mide-bağırsak enfeksiyonuna (gastroenterit) işaret edebilir. İshalin altta yatan etkene uygun tedavi edilmesiyle karın ağrısı hızla geçebilir. Ancak ishal ile birlikte gelen kramp şeklindeki karın ağrısı, makattan kırmızı çilek jölesi şeklinde kanama, yeşil renkli kusma ve karın şişliği gibi belirtiler bağırsak düğümlenmesi (invajinasyon) sorununu işaret edebilir. Bağırsak düğümlenmesi, ciddi komplikasyonlar yaratabilecek acil bir cerrahi hastalıktır. Bu tür hastalar, bağırsaklarda zarar oluşmaması için zaman kaybetmeden bir Çocuk Cerrahı tarafından değerlendirilmelidir.

Sık İdrara Gitme ve Yanma Varsa!

Kız çocuklarında ve sıklıkla sünnetsiz erkek çocuklarda, sık idrara gitme, idrar yaparken yanma veya kesik kesik idrar yapma şikayetleri ile birlikte karın ağrısı varsa, idrar yolu enfeksiyonu düşünülmelidir. Prof. Dr. Levent Elemen, “Tedavi sonrası karın ağrısı düzelir; ancak bu hastalarda idrar yolu enfeksiyonunun tekrarlaması durumunda altta yatan ürogenital anomaliler açısından incelemeler yapılmalı ve gerekirse uygun müdahaleler gerçekleştirilmelidir.”

Kız çocuklarında özellikle ergenlik ve ergenlik öncesi dönemde yumurtalık (over) kaynaklı problemler de karın ağrısına yol açabilir. Adet gören çocuklarda, adet öncesi dönemde yaşanan karın ağrıları premenstrüel sendrom; adet ortasındaki ağrılar ise ovülasyona bağlı olarak Mittelschmerz olarak adlandırılır. Bu tür karın ağrılarına genellikle basit ağrı kesicilerle müdahale edilebilir. Ancak karnın sağ veya sol alt kısmında şiddetli ağrı varsa, yumurtalık (over) kistleri ve yumurtalık dönmesi (over torsiyonu) gibi durumların akla gelmesi gerekir. Bu tür hastalıklar, sonuçları itibarıyla Çocuk Cerrahisi tarafından acil cerrahi müdahale gerektiren durumlardır.

Testis Hassasiyeti

Erkek çocuklarında karın ağrısına testis hassasiyeti ve kızarıklık eşlik ediyorsa dikkatli olunmalıdır. Erkek çocuklarda karın alt bölgesinde ağrı ile birlikte skrotumda (testisin bulunduğu torba) ağrı, kızarıklık, testis hassasiyeti ve ağrısı varsa bu durum akut skrotum olarak tanımlanır. Bu sorun, Çocuk Cerrahı tarafından hızla tanı konularak tedavi edilmelidir. Akut skrotumun en sık nedeni, kızlardaki over torsiyonuna benzer biçimde testisin dönmesidir (testis torsiyonu). Bu durum, testisin kaybı ile sonuçlanabileceği için acil müdahale gerektirir. Akut skrotumun daha sık görülen ancak cerrahi olmayan diğer nedenleri arasında testis iltihaplanması (orşit) ve testis etrafındaki dokuların iltihaplanması sayılabilir. Her iki durumda da uygun tedavi ile hastaların durumu hızla iyileşmektedir.

Karnın Sol Tarafında ve Aniden Başlıyorsa!

Çocuklarda kabızlık, karın ağrısının en yaygın nedenlerinden birini oluşturmaktadır. Bu durumda, karnın sol alt tarafında aniden başlayan ve gün içinde sık sık tekrarlayan, büyük tuvaletin yapılmasıyla azalan bir karın ağrısı gözlemlenir. Prof. Dr. Levent Elemen, beslenmenin düzenlenmesi ve gaita sertliğinin azaltılması ile kabızlığa bağlı karın ağrılarının kısa sürede iyileşebileceğini belirtmektedir. Ayrıca, okul döneminde, sınav kaygısı taşıyan ve başarısına odaklanmış çocuklarda, yemek yedikten sonra veya yatma esnasında karnın üst kısmındaki ağrılar gastroözofageal reflü ve/veya gastrit gibi sorunlara işaret edebilir.

Karın Ağrısı 12 Saatten Uzun Sürüyorsa Ne Yapılmalı?

İki saati aşan, şiddeti artan, ateş, kusma ve/veya karın şişliği gibi belirtiler eşlik eden karın ağrısı olan bir çocuğun “karın ağrısıdır, geçer” düşüncesiyle geçiştirilmemesi gerekir. Bu tür hastaların, mümkünse çocuk cerrahisi bulunan bir sağlık merkezine götürülmesi, gerekli incelemelerin yapılması ve karın ağrısının cerrahi müdahale gerektiren bir durumdan kaynaklanmadığının belirlenmesi kritik öneme sahiptir. Eğer karın ağrısının altında cerrahi tedavi gerektiren bir sorun yatıyorsa, bir an önce tedaviye başlanması gerekmektedir.