Human Papilloma Virüsü (HPV) ve Aşısının Önemi

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Human Papilloma Virüsü (HPV) Nedir?

Human Papilloma Virüsü (HPV), hem kadınlarda hem de erkeklerde genital bölgede enfeksiyon oluşturan bir virüstür. HPV, kadınlarda en sık görülen dördüncü kanser türü olan serviks (rahim ağzı) kanserine de neden olabilmektedir. Bu hastalığın önlenmesi açısından büyük bir öneme sahip olan HPV aşısı ise mevcut olup halk sağlığı açısından kritik bir rol oynamaktadır. Türkiye’de, HPV aşısının ulusal aşı takvimine alınması için ‘HPV aşısı ücretsiz olsun’ başlıklı bir kampanya yürütülmüştür. Bu kampanya halkın dikkatini çekmiş ve önemli bir kamuoyu oluşturmuştur. Bu süreçte yaşananları ve elde edilen kazanımları Eczacı Cem Kılınç ve Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği avukatlarından Hediye Gökçe Baykal ile konuştuk.

Süreç Nasıl ve Neden Başladı?

Ecz. Cem Kılınç: 3 Haziran 2021’de, ünlü ozan Nazım Hikmet’in ölüm yıldönümünde eczanemde nöbetçiydim. Gece, nöbetin sakin saatlerinde Nazım’ın şiirlerini okumaya başladım ve bir şiirine denk geldim. Şiirinde, “Biz insanız çok şükür / Çok şükür biliriz, / İlacımıza / Umudu katmasını / Yaşamak gerek diyerek / Ayak direyip / Dayatmasını” gibi ifadeler yer alıyordu. Bu şiir, ilaca olan umut ve iyileşme vurgusuyla bir eczacı olarak beni derinden etkiledi. Uzun zamandır HPV aşılarını biliyordum ancak devletin bu aşıları karşılamadığını da biliyordum. Bu nedenle, sosyal medyada “Bundan sonra her nöbetimi bir genç kadının üç dozluk HPV aşısını karşılamak için tutacağım” dedim. Bu paylaşım, halk sağlığı mücadelesinin başlangıcı oldu. İlk gün, birçok talep aldık ve bu durum, toplumdaki kanayan bir yaraya dokunduğumuzu gösterdi. Hemen bir başvuru formu oluşturdum ve bu form aracılığıyla gelen talepleri toplamaya başladık. İlk gün beş kişiyi aşıladık ve bu durumu daha da büyütmek için “dayanışma ruhu ile mücadele” anlayışını benimsedik. Sosyal medyada birçok eczacı ve halk bize ulaştı ve bu ağ, aşıların ülke genelinde yaygınlaştırılmasına yardımcı oldu.

Nasıl İlerledi ve Bu Çapta Bir İse Dönüştü?

Ecz. Kılınç: Biz, neyi, ne için istediğimizi bilen bir halk sağlığı mücadelesi yürütmeye başladık. İlk yayınımızda, “Biz hayırsever insanlar değiliz, yurttaşlarımız kanser olmasın diye kolektif bir mücadele veriyoruz” dedik. 18 ay boyunca Türkiye’nin dört bir yanında yüzlerce bilgilendirme toplantısı yaptık. Bu süreçte, milletvekilleri kanun teklifi verdi, siyasi partiler seçim vaadi olarak konuyu ele aldı ve kadın mücadele örgütleri de bu savaşa ortak oldu. Türk Tabipleri Birliği (TTB), Sağlık Bakanlığı’na “HPV aşısı ulusal aşı takvimine alınsın” diye başvurdu. Bu süreçte, İstanbul Eczacı Odası, Sağlık Bakanı’na detaylı bir rapor sundu ve birçok eczacılık fakültesinde toplantılar düzenledik. Toplumda farkındalık oluşturmak adına broşürler dağıttık. Bu mücadelenin sonucunda, 900 doz aşı yapıldı ve aşılananlar, mücadelenin özneleri haline geldi. Ayrıca, aşı bedelinin geri iadesi için SGK’ye davalar açıldı ve bunlardan bazıları kazanıldı. Sağlık Bakanı, 24 Kasım 2022’de Meclis’te yaptığı konuşmada, HPV aşılarının ulusal aşı takvimine alınacağını duyurdu.

Aşıdan Kimler ve Ne Zaman Faydalanabilecek?

Ecz. Kılınç: Aşıdan yararlanma konusundaki belirsizlik devam etmektedir. Sağlık Bakanı, “HPV aşısının uygulanması konusunda bir çekincemiz yok, ancak sosyal gerçeklikler göz önünde bulundurulacak” dedi. Ancak, bu açıklamalar halk sağlığı açısından büyük bir skandal olarak değerlendirilmektedir. HPV aşısı, 149 ülkede 9-15 yaş arası bireylere uygulanmaktadır ve cinsel yaşam aktif değilken çocuk yaşta yapılması aşının etkinliğini artırır. Sağlık Bakanı’nın 18 yaş üstü aşılama yapma açıklaması, bilimsel gerçeklerle çelişmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 9-14 yaş arası kızların aşılanmasını önermektedir. Ayrıca, Türkiye’de aşıların uygulanması için gereken yaş aralığına dair Sağlık Bakanlığı’nın kendi kaynaklarında da bilgi bulunmaktadır. Ancak, mevcut durumda Sağlık Bakanı’nın bu durumu görmezden gelmesi düşündürücüdür.

Kampanyanın Kazanımları ve Ulusal Aşı Programına Eklenmesi Süreci

Ecz. Kılınç: HPV aşısının ülkemizdeki durumu, 2006 yılında ilk kez gündeme geldiğinde net bir şekilde belirlenmemişti. O tarihten bu yana birçok gelişme yaşandı. Ancak, aşının uygulanması konusunda hala belirsizlikler var. Sağlık Bakanı, 18 yaş ve üzeri bireylere ücretsiz olarak aşılama yapılacağını duyurdu, fakat bu durum henüz uygulamaya geçmedi. HPV aşısı, dünya genelinde 17 yıldır uygulanmakta ve Türkiye’de bu konuda geç kalınmıştır. Toplumda büyük bir farkındalık ve talep var ve bu, kanserin önlenmesi açısından büyük bir fırsat sunmaktadır.

Hukuki Sürecin Gelişimi

Av. Hediye Gökçe Baykal: Boyun Eğmeyen İlaç Emekçileri’nin başlattığı ücretsiz HPV aşısı mücadelesinde, Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği olarak hukuki süreç başlattık. Şu anda açılmış olan yaklaşık 30 davamız var ve bunlardan 3’ü kabul edildi. HPV aşısı şu an ulusal aşı takviminde yer almadığı için, aşı bedelinin geri iadesi için yasal yollara başvurmak mümkün. Aşı olduktan sonra, ilgili SGK müdürlüğüne başvurarak ödediğiniz bedelin iadesini talep edebilirsiniz. Eğer olumsuz bir yanıt alırsanız, SGK Başkanlığı aleyhine dava açabilirsiniz.

Kampanyanın Kazanımları

Av. Baykal: Amacımız, münferit bedel iadelerinden ziyade kamuoyu oluşturmaktı. Bu konuda önemli bir farkındalık yarattığımızı düşünüyoruz. Sağlık Bakanı, HPV aşısının yaş grupları ve medeni hal durumlarına göre bir plan hazırlığında olduklarını belirtti. Ancak, erken yaşta aşılamanın önemi göz ardı edilmemelidir. 9-14 yaş aralığındaki çocuklara aşı yapılması, koruyuculuğun en yüksek seviyeye ulaşmasını sağlar. Mücadelemiz, ücretsiz aşılama sağlanana kadar devam edecektir.

HPV Nedir?

Human papilloma virüsü (HPV), hem kadınlarda hem de erkeklerde genital bölgede kondilom (condyloma accuminata) adı verilen siğil şeklinde kitlelerin oluşmasına neden olabilen bir virüstür. HPV, genellikle cinsel yolla bulaşan en yaygın enfeksiyonlardan biridir ve dünya genelinde yaklaşık 10 kişiden 1’inde görülmektedir. Aşı ile önlenebilen bu virüs, kadınlarda en sık görülen 4. kanser türü olan serviks kanserine yol açabilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, her yıl yaklaşık 570 bin kadın rahim ağzı kanseri teşhisi almakta ve 311 bin kadın bu nedenle yaşamını yitirmektedir. Bu nedenle, HPV aşısının uygulanması dünya genelinde 100’den fazla ülkede ulusal aşı programlarına dahil edilmiştir.

Kaynakça:

• Dünya Sağlık Örgütü
• Sağlık Bakanlığı
• Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanları Derneği