Bilişim Suçları: Tanım, İşlenme Şekilleri ve Mağdur İlişkisi

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Bilişim Suçları Nedir?

Bilişim suçları, halk arasında siber suçlar olarak bilinir; bu suçlar, bilgisayarlar, tabletler, cep telefonları ve diğer bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılmasıyla gerçekleştirilen her türlü suç olarak tanımlanabilir. Bu suçların yalnızca bilişim ortamında işlenebilen, bilgisayar ve internete özgü olanları dar anlamda bilişim suçları olarak adlandırılır. Örneğin, bilişim sistemine hukuka aykırı şekilde girme, bu sistemleri engelleme, veri bozma ya da yok etme gibi eylemler, bilişim suçlarına örnek olarak gösterilebilir. Geniş anlamda ise bilişim suçları, bilişim sistemleri kullanılarak veya bu sistemlerden yararlanılarak işlenen suçları kapsamaktadır.

Bilişim Suçlarının İşlenme Şekilleri

Bilişim suçlarının işlenme şekilleri, genellikle farklı biçimlerde kendini gösterir. Bu şekiller arasında şunlar bulunmaktadır:

• Truva Atı (Trojan Horse): Görünürde yararlı gibi duran, ancak aslında bilişim sistemine zarar vermek için tasarlanmış zararlı yazılımlardır. Bu yazılımlar, programlar veya internet siteleri aracılığıyla sisteme sızabilir. Çoğu antivirüs programları ile tespit edilip yok edilebilirler, ancak sistemde bulundukları sürece çeşitli bilişim suçları işlenebilir.
• Hackleme: Hacker olarak bilinen kişiler, bilişim sistemleri ve bilgisayarlar konusunda uzmanlaşmış bireylerdir. Bu kişiler, yeteneklerini kullanarak bilişim sistemlerine hukuka aykırı şekilde girer veya sistemde değişiklikler yaparlar. Hackleme, bilişim sistemine girme suçunu kapsamaktadır; bunun yanı sıra, sisteme girdikten sonra yapılan eylemlerle ilgili diğer suçlar da işlenebilir.
• Virüsler: Bilgisayar virüsleri, bilişim sistemini kullanarak kendini çoğaltabilen ve diğer sistemlere bulaşarak onları etkileyebilen zararlı yazılımlardır.
• Spam: İstenmeyen e-postalar ve kısa mesajlar olarak tanımlanan spam, kendi başına bir suç teşkil etmez; ancak, truva atı veya virüs içeren spam mesajları, diğer suçların işlenmesine zemin hazırlayabilir. Ayrıca, spam yoluyla yapılan psikolojik veya cinsel tacizler, bilişim suçları kapsamında değerlendirilebilir.
• Ağ Solucanları: Virüslere benzer şekilde çalışan, ancak kendi kendine yayılabilen ve diğer sistemlere kopya gönderebilen programlardır. Ancak ağ solucanları her zaman zarar verici değildir; bazen bilgi kopyalamak amacıyla kullanılabilirler.

Bilişim Sistemlerinin Araç Olarak Kullanılması

Günümüzde cep telefonları aracılığıyla tehdit, şantaj, taciz veya dolandırıcılık gibi suçların işlenmesi, bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması anlamına gelir. Bu tür suçlar, zaman ve mekân bağımsızdır ve yaptırım uygulama açısından uluslararası işbirliği gerektirir. Ülkemizde de internet gazeteciliği yaygın olarak kullanılmakta ve bu durum siber suçlar için elverişli bir ortam oluşturmaktadır. Ceza Kanunu’na göre, sadece internet medyası değil, her türlü elektronik, görsel ve işitsel iletişim aracı bilişim sistemlerinin kullanılarak yayın yapan basın ve yayın aracı olarak kabul edilmektedir.

Dolandırıcılık Suçunda Mağdurun İlanı Nereden Görmesi Önemli mi?

Dolandırıcılık suçunun mağdurunun, ilana internetten veya basılı ilandan bakması arasında hiçbir fark yoktur. Mağdur, her iki durumda da dolandırıcılık suçuna maruz kalmış olur. Ancak fail açısından bakıldığında, failin gazete yetkilisine başvurarak ilanın yazılması ile kendisi tarafından yazılması arasında fark vardır. Eğer fail, yaygın bir ilan sitesinde kendisi ilan yazıyorsa, bu durumda bilişim suçundan bahsedilemez. Ancak gazetenin fiziksel ve dijital yayımları üzerinden yapılan dolandırıcılık, bilişim sisteminin kullanımını içermektedir.

Bilişim Teknolojileri ve Dolandırıcılık Şekilleri

Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesi, bilişim sistemini, bir programın işleyişi aracılığıyla verilerin otomatik olarak işleme tabi tutulmasını sağlayan unsurlar olarak tanımlar. Öğretide, bilişim sistemlerinin çok geniş bir kapsamı olduğu kabul edilmekte ve bu sistemlerin, bilgi toplama, işleme, depolama ve iletiminde kullanılan tüm iletişim teknolojileri de dahil edilmektedir. Dolayısıyla, bilişim teknolojileri geliştikçe dolandırıcılık şekilleri de değişim göstermekte, bu durum bilişim suçlarının işlenmesine zemin hazırlamaktadır.

Bilişim Suçlarında Sanık ve Mağdur İlişkisi

Bilişim suçlarının failleri genellikle alanında yetkin kişilerdir. Bu suçların daha hızlı bir şekilde, daha fazla kazanç elde etme amacıyla işlenmesi ve şiddet unsuru içermemesi, failleri bu suçları tercih etmeye yönlendiren nedenlerdendir. Bu tür suçlar, çoğunlukla mağdurla karşı karşıya gelmeden gerçekleştirilir. Ancak, bazı durumlarda mağdur ile iletişime geçme durumu söz konusu olabilir, fakat çoğu zaman failler, bilişim sisteminin arkasında gizlenerek eylemlerini gerçekleştirir.