Dünya Sağlık Örgütü ve Rize’deki Arsenik Sorunu

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Dünya Sağlık Örgütü ve Arsenik Sorunu

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), içme suyunda arsenik için belirlediği maksimum sınırı 10 mikrogram/litre olarak belirlemiştir. Ancak, Trabzon Halk Sağlığı Laboratuvarı tarafından yapılan analizler, Rize’nin Andon olarak bilinen Küçükçayır köyündeki ılıca suyunda arsenik oranının bu sınırın 27 kat üzerinde, yani 273,43 mikrogram/litre olarak tespit edildiğini ortaya koymuştur. Bu durum, sağlık açısından ciddi bir tehdit oluştururken, Rize İl Sağlık Müdürlüğü tarafından asılan “Bu suyun içilmesi sağlık açısından uygun değildir” uyarısı bir süre sonra kimliği belirsiz kişiler tarafından yerinden sökülmüştür.

Bölge halkı, Andon suyu olarak bilinen suyun zehirli olmadığını ve yıllar boyunca bu sudan içen insanların herhangi bir zarar görmediğini iddia ederek inatla savunmuştur. Suyun aktığı bölgede bir araya gelen vatandaşlar, tepkilerini bu suyu içmeye devam ederek göstermektedirler. Arsenik ile ilgili bilinmesi gereken temel bilgileri aşağıda bulabilirsiniz.

Arsenik Nedir?

Arsenik, doğal olarak birçok mineralde bulunan bir elementtir ve genellikle kükürt ve metallerle birleşik halde ya da saf bir element kristali şeklinde bulunur. Bazı bakteri türleri, arsenik bileşiklerini solunum metabolizması için kullanabilir. Eser miktarda arsenik, sıçanlar, hamsterler, keçiler, tavuklar ve muhtemelen diğer hayvan türleri için önemli bir diyet unsuru olarak kabul edilmektedir. Ancak, insan metabolizmasındaki rolü henüz tam olarak bilinmemektedir.

Arsenik Elementinin Zararları

Arsenikli bileşikler, tarım ilaçları, böcek ilaçları, fare zehiri, bazı kanser tedavi ilaçları, boya ve seramik gibi çeşitli ürünlerin üretiminde kullanılmaktadır. Arsenik bileşikleri, özellikle cilt, gözler ve solunum yolları üzerinde olumsuz etkilere yol açtığı için tarihsel olarak savaş gazı olarak da kullanılmıştır. Geçmişte arsenik, intihar ve cinayetlerde zehir olarak yaygın bir şekilde kullanılmıştır. Orta Çağ’da arsenik kelimesi, zehir anlamında kullanılıyordu.

İnorganik arsenik, kanserojen olarak doğrulanmış bir madde olup, dünya genelinde içme suyundaki en önemli kimyasal kirletici maddelerden biridir. Balık, kabuklu deniz ürünleri, et, kümes hayvanları, süt ürünleri ve tahıllar, arsenik için potansiyel diyet kaynakları olabilir; ancak bu gıdalardan kaynaklanan maruz kalma genellikle kirli yeraltı sularına maruz kalmaya göre çok daha düşüktür.

Arsenik Elementinin Sebep Olduğu Hastalıklar

Olağanüstü yüksek dozda inorganik arsenik (yani akut arsenik maruziyeti) durumunda, başlangıçta bulantı, kusma ve ishal gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Ardından uyuşma ve karıncalanma gibi semptomlar gelişebilir ve kas krampları ile sonuçlanarak, aşırı durumlarda ölüme yol açabilir. Uzun süreli inorganik arsenik maruziyeti ise ilk olarak deride belirtiler gösterir. Bu belirtiler, genellikle içme suyu ve yiyecekler yoluyla beş yıllık bir minimum maruziyet sonrası ortaya çıkar ve cilt kanserine zemin hazırlar.

Cilt kanserinin yanı sıra, uzun süreli arsenik maruziyeti mesane ve akciğer kanserine de yol açabilir. Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC), arsenik ve arsenik bileşiklerini insan için kanserojen olarak sınıflandırmıştır ve ayrıca içme suyundaki arsenik maruziyetinin kanserojen olduğunu belirtmiştir. İnorganik arseniğin uzun süreli yutulması, gelişimsel etkiler, diyabet, pulmoner hastalıklar ve kardiyovasküler hastalıklar gibi diğer olumsuz sağlık etkileri ile ilişkilendirilmiştir. Yüksek arsenik seviyelerine maruz kalmanın, olumsuz hamilelik sonuçları ve bebek ölümleri ile de bağlantılı olduğu bilinmektedir. Erken yaşta arsenik maruziyeti, genç erişkinlik döneminde birçok kanser türü, akciğer hastalıkları, kalp krizi ve böbrek yetmezliği riskini artırabilir. Çok sayıda bilimsel çalışma, arsenik maruziyetinin bilişsel gelişim, zeka ve hafıza üzerinde olumsuz etkiler yarattığını göstermektedir.