Kokainin Zararları: Burun Çökmesi ve Sağlık Üzerindeki Etkileri

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Kokain: Tehlikeli Bir Uyarıcı Madde

Kokain, koka bitkisinin yapraklarından elde edilen ve dünya genelinde yaygın olarak kullanılan son derece güçlü bir narkotik maddedir. Kokainin kullanımı genellikle burundan çekilerek gerçekleştirilir; ancak bazı kullanıcılar bunu çözerek damara enjekte etmeyi de tercih edebilir. Zihinsel etkileri arasında gerçeklik algısının bozulması ve aşırı uyarılmışlık (ajitasyon) bulunur. Fiziksel semptomlar arasında ise kalp atış hızının artması, aşırı terleme ve gözbebeklerinin genişlemesi yer almaktadır. Yüksek dozlarda tüketimi, aşırı yüksek kan basıncı ve vücut sıcaklığına yol açabilir. Kokainin etkileri genellikle saniyeler veya dakikalar içinde başlar ve 90 dakika kadar sürebilir.

Uzun Vadede Vücuda Verdiği Zararlar

Kokain, uzun vadede vücutta ciddi tahribatlar yaratmaya başlar. Kısa bir süre içinde yüksek bir bağımlılık potansiyeline sahiptir; bu nedenle birçok kişi birkaç kullanım sonrasında bile bağımlı hale gelebilir. Kullanım süreci boyunca inme, miyokard enfarktüsü, akciğer sorunları, kan iltihapları ve ani kalp krizleri riski artar. Ancak en dikkat çekici zararlarından biri, burundan çekme yoluyla kullanılan kokainin, burun deliklerini birbirinden ayıran septum adı verilen kemikli ve kıkırdak dokuda açtığı delikler ve sebep olduğu iltihaplanmalardır. Bu duruma halk arasında “kokain burnu” denir.

Buruna Giden Kan Akışını Engellemesi

Kokain, buruna giden kan akışını kısıtlayarak burundaki dokuların ölmesine neden olabilir. Hem kısa süreli aşırı kullanımı hem de uzun dönem kullanımı sonucunda burunda kalıcı yaralanmalar gelişebilir; septum tamamen parçalanarak yok olabilir. Bu konuda dikkat çeken bir örnek, 2000 yılında aktris Danniella Westbrook’un kokain kullanımına bağlı olarak septumunun tamamen yok olmasıdır. “Nazal perforasyon” olarak adlandırılan bu durum, yalnızca kokain kullanımı ile değil, uyumlu olmayan piercing kullanımı, burun içine alınan etilfenidat, metamfetamin, ezilmiş ilaçlar ve hatta burun açıcı spreyler gibi diğer sıvı ilaçlarla, kronik burun kanaması, aşırı burun karıştırma ya da burun ameliyatları sırasında ortaya çıkan beklenmedik durumlarla da ilişkilidir. Bu delik, bireyler arasında farklı boyutlarda ve konumlarda olabilir; fakat çoğunlukla burnun derinliklerinde görülür.

Bağımlılar, Burunlarının Delindiğini Geç Anlıyorlar

Bazen hiçbir belirti gözlemlenmeyebilir (genellikle, perforasyon burun deliklerine ne kadar yakınsa, semptom görülme ihtimali o kadar artar); dolayısıyla bağımlılar, burunlarının delindiğini çok sonra fark edebilirler. Bazen bu delik, nefes alırken ıslık sesi çıkmasına sebep olabilir. Ancak perforasyon tedavi edilmezse ve delik büyümeye devam ederse, dikkate değer semptomlar baş göstermeye başlar. Bu semptomlar arasında; burunda kalıcı tıkanıklık, burun kuruması nedeniyle oluşan kabuklaşma, burun kanamaları, nefes alma zorlukları, burunda basınç hissi ve sürekli rahatsızlık hissi gibi problemler bulunmaktadır.

Burun Kanaması: En Belirgin Gösterge

Burun kanaması, burundaki dokuların hasar gördüğünün en belirgin göstergesidir. Hasarlı dokular üzerine daha fazla kokain almak, bu dokuları daha da aşındırmakta ve iyileşme ihtimalini azaltmakta; enfeksiyon riskini artırmaktadır. Bu açık yaralar nedeniyle kokain kullanıcıları Hepatit C gibi kan yoluyla bulaşan hastalıklara daha yatkın hale gelmektedir. Kokain çekmek için kullanılan kağıt para veya kamış gibi araçların paylaşılması, bu riski daha da artırmaktadır.

Burun Tamamen Çökerken

Özellikle 1990’lar ve 2000’lerde ünlü isimler arasında görülen “kokain nedeniyle burun düşmesi” olayları, kokainin tehlikelerine dikkat çekmek amacıyla popüler anlatılar haline gelmiştir. Aşırı kokain kullanımı, burnun kendi üzerine çökmesine ve adeta “düşmüş gibi” görünmesine neden olabilir.

Burun Çökmesinin Nedenleri

Aşırı kokain kullanımında görülen burun çökmesi, burnun iç dokusunda meydana gelen iltihaplar nedeniyle iç dokunun gerginleşmesi ve burnun geri kalan kısmını içe doğru çekmesiyle ortaya çıkar. Bu durum, burnun tamamen çökerek görünmez hale gelmesine yol açabilir. Uyuşturucu maddeler ve alkolle mücadele konusunda uzman olan Nick Hickmott, konuyla ilgili şöyle diyor: “Burundaki kıkırdak dokusunun zarar görmesi, genellikle yıllar boyunca yüksek sıklıkta kokain kullanan kişilerde görülmektedir. Ancak kısa süreli aşırı tüketim de, birkaç ay içinde bu tür sorunlara yol açabilir. Kokainin yavaş yavaş burna zarar verdiği konusunda şüphe yok. Ne kadar çok kullanırsanız, risk ve zarar da o kadar artar.”

Burun Delinmesi de Yaşanabilir

Burun çökmesi, daha ileri düzey kullanımlarda yaşansa da, septal perforasyon (burun delinmesi) genellikle çok hızlı bir şekilde gelişebilir ve bazen kokain ile ilişkili diğer semptomlar ortaya çıkmadan da oluşabilir.

Delinen Burunu Düzeltmek Mümkün mü?

Bu tür sorunları düzeltmenin tek yolu, kokain kullanımının bırakılması ve sonrasında genellikle yıllar sürecek burun ameliyatlarıdır. Birçok durumda, burun ameliyatı, birey en az 9-12 ay boyunca kokain kullanmadığını kanıtlayabilirse gerçekleştirilir. Septoplasti ameliyatı ile burun delikleri arasında bulunan septum düzeltilir ve columella adı verilen deri tabakası yeniden inşa edilir. Septoplasti sırasında burun deliğinin içine doğru bir kesik açılır ve kemik ve/veya kıkırdak doku kesilir; bu doku yer değiştirilerek doğru pozisyona getirilir. Columella dokusunu yeniden inşa etmek için hastanın yanağından veya alnından deri alınması gerekebilir. Sonrasında dudak altından ve burun ucundan açılan kesiklerle yeni columella derisi uygun bir şekilde yerleştirilir. Sonuç olarak, kokain, birçok başka nedenle de kullanılmaması gereken tehlikeli bir narkotik maddedir; kısa süreli kullanımı bile geri dönüşü olmayan fizyolojik zararlara yol açabilir.

Kaynak: Evrim Ağacı