Uyku felci, birçok insanın yaşamları boyunca en az bir kez deneyimlediği yaygın bir rahatsızlık olarak öne çıkmaktadır. Bu durum, bireylerin günlük yaşamlarını olumsuz yönde etkileyebilir ve sıklıkla halk arasında “karabasan” olarak adlandırılmaktadır. Peki, uyku felci nedir? Başlıca nedenleri arasında uykusuzluk, uyku düzenindeki değişiklikler, anksiyete bozuklukları ve genetik faktörler gibi unsurlar yer almaktadır. Bu yazıda, uyku felcinin tanımını, belirtilerini ve nedenlerini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
Uyku felci, fizyolojik olarak REM atonia adı verilen bir durumla yakından bağlantılıdır. REM uykusu sırasında, vücut kaslarının geçici bir şekilde felç olması, rüya görme sürecinde meydana gelir. Normal şartlar altında, beyinde REM uykusundan tamamen uyanma gerçekleştiğinde, bedenin bu felç hali sona erer. Ancak, eğer kişi REM döngüsü sona ermeden uyanırsa, bilinç tamamen açılırken bedenin hareket edememesi durumu ortaya çıkar. Bu, bireyin bilincinin tamamen açık olmasına rağmen, fiziksel olarak hareketsiz kalmasına yol açar. Ayrıca, bu süreçte hipnopompik sanrılar, yani uyanma sürecinde görülen halüsinasyonlar da yaşanabilir. REM uykusu sırasında vücut derin bir uyku halindedir ve rüyalar bu aşamada oluşur. Rüya sırasında, beyin kaslarımızı hareketsiz tutarak düşlediğimiz olayların fiziksel yansımalarını engeller. Eğer kişi, REM uykusu sırasında döngü tamamlanmadan uyanırsa, bilinci açılır fakat beden hâlâ hareketsiz kalır.
Uyku felcinin en belirgin belirtisi, uyanma veya uykuya dalma aşamasında yaşanan geçici iskelet kası felci durumudur. Diğer bir deyişle, bir kişi uykuya dalarken veya uyanırken hareket edemediğini ya da konuşamadığını hissetmektedir. Bu durum, sıklıkla hipnopompik sanrılarla birlikte gerçekleşir. Bu sanrılar görsel, işitsel veya dokunsal algılar şeklinde ortaya çıkabilir. Uyku felci, genellikle birkaç saniye ile birkaç dakika arasında sürebilir ve kişi tekrar REM uykusuna dönmeden veya tamamen uyanmadan önce bu durumu deneyimleyebilir. Araştırmalara göre, uyku felci genellikle 14-17 yaş aralığında ilk kez görülmektedir ve dünya nüfusunun yaklaşık %40’ında bu rahatsızlık gözlemlenmektedir.
Uyku felcini engellemenin en etkili yollarından biri, stressiz bir uyku ortamı sağlamaktır. Bilinmeyen ilaçların kullanımı ve düzensiz uyku düzenleri de uyku felcini tetikleyebilecek faktörler arasında yer almaktadır. Uyku felcinin önlenmesi için yan yatmak gibi pozisyon değişiklikleri bir çözüm olabilir. Kişi, vücudunda belirli bir noktaya odaklanarak kendini hareket ettirmeye çalıştığında, uyku felci durumu sona erebilir.
GÜNDEM
10 gün önceEKONOMİ
10 gün önceGENEL
10 gün önceGENEL
10 gün önceGÜNDEM
11 gün önceSPOR
11 gün önceGÜNDEM
11 gün önce